Πασχαλινά Ποιήματα

Σήμερα μαύρος Ουρανός  
Πασχαλινά Ποιήματα 

Μοιρολόγι δημοτικό γύρω απ' τα πάθη του Κυρίου
Σήμερα μαύρος Ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα 
Σήμερα μαύρος Ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα, 
σήμερα όλοι θλίβουνται και τα βουνά λυπούνται, 
σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Οβραίοι, 
οι άνομοι και τα σκυλιά κι' οι τρισκαταραμένοι 
για να σταυρώσουν το Χριστό, τον Αφέντη Βασιλέα. 
Ο Κύριος ηθέλησε να μπει σε περιβόλι 
να λάβει δείπνον μυστικόν για να τον λάβουν όλοι. 
Κι' η Παναγιά η Δέσποινα καθόταν μοναχή της, 
τας προσευχάς της έκανε για το μονογενή της. 
Φωνή τους ήρθ' εξ Ουρανού απ' Αρχαγγέλου στόμα: 
-Φτάνουν κυρά μου οι προσευχές, φτάνουν κι' οι μετάνοιες, 
το γυιό σου τον επιάσανε και στο φονιά τον πάνε 
και στου Πιλάτου την αυλή εκεί τον τον τυραγνάνε. 
-Χαλκιά-χαλκιά, φτιάσε καρφιά, φτιάσε τρία περόνια. 
Και κείνος ο παράνομος βαρεί και φτάχνει πέντε. 
-Συ Φαραέ, που τά 'φτιασες πρέπει να μας διδάξεις. 
-Βάλε τα δυο στα χέρια του και τ' άλλα δυο στα πόδια, 
το πέμπτο το φαρμακερό βάλε το στην καρδιά του, 
να στάξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του. 
Κι' η Παναγιά σαν τάκουσε έπεσε και λιγώθη, 
σταμνί νερό της ρίξανε, τρία κανάτια μόσχο 
για να της ερθ' ο λογισμός, για να της έρθει ο νους της. 
Κι' όταν της ηρθ' ο λογισμός, κι' όταν της ηρθ' ο νους της, 
ζητά μαχαίρι να σφαγεί, ζητά φωτιά να πέσει, 
ζητά γκρεμό να γκρεμιστεί για το μονογενή της. 
-Μην σφάζεσαι, Μανούλα μου, δεν σφάζονται οι μανάδες 
Μην καίγεσαι, Μανούλα μου, δεν καίγονται οι μανάδες. 
Λάβε, κυρά μ' υπομονή, λάβε, κύρά μ' ανέση. 
-Και πώς να λάβω υπομονή και πώς να λάβω ανέση, 
που έχω γυιο μονογενή και κείνον Σταυρωμένον. 
Κι' η Μάρθα κι' η Μαγδαληνή και του Λαζάρου η μάνα 
και του Ιακώβου η αδερφή, κι' οι τέσσερες αντάμα, 
επήραν το στρατί-στρατί, στρατί το μονοπάτι 
και το στρατί τους έβγαλε μες του ληστή την πόρτα. 
-Άνοιξε πόρτα του ληστή και πόρτα του Πιλάτου. 
Κι' η πόρτα από το φόβο της ανοίγει μοναχή της. 
Τηράει δεξιά, τηράει ζερβά, κανέναν δεν γνωρίζει, 
τηράει δεξιώτερα βλέπει τον Αϊγιάννη, 
Αγιέ μου Γιάννη Πρόδρομε και βαπτιστή του γυιου μου, 
μην είδες τον υγιόκα μου και τον διδάσκαλόν σου; 
-Δεν έχω στόμα να σου πω, γλώσσα να σου μιλήσω, 
δεν έχω χεροπάλαμα για να σου τόνε δείξω. 
Βλέπεις Εκείνον το γυμνό, τον παραπονεμένο, 
πού φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο, 
πού φορεί στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι; 
Αυτός είναι ο γυιόκας σου και με ο δάσκαλός μου! 
Κι' η Παναγιά πλησίασε γλυκά τον αγκαλιάζει. 
-Δε μου μιλάς παιδάκι μου, δε μου μιλάς παιδί μου; 
-Τι να σου πω, Μανούλα μου, που διάφορο δεν έχεις· 
μόνο το μέγα-Σάββατο κατά το μεσονύχτι, 
που θα λαλήσει ο πετεινός και σημάνουν οι καμπάνες, 
τότε και συ, Μανούλα μου, θάχεις χαρά μεγάλη! 
Σημαίνει ο Θεός, σημαίνει η γη, σημαίνουν τα Ουράνια, 
σημαίνει κι' η Άγια Σοφία με τις πολλές καμπάνες. 
Όποιος τ' ακούει σώζεται κι' όποιος το λέει αγιάζει, 
κι' όποιος το καλοφουγκραστεί Παράδεισο θα λάβει, 

Παράδεισο και λίβανο απ' τον Άγιο Τάφο.
Τα Πάθη του Χριστού στη λαϊκή ποίηση

Η λαϊκή ποίηση, συμπεριέλαβε στο μεγάλο κύκλο της καθετί, που της κινούσε άμεσα ή έμμεσα την προσοχή και το ενδιαφέρον, δηλαδή τη χαρά, τη λύπη, τον ξενητεμό, την πατρίδα, τη Μάνα ...
Απασχολήθηκε με κάθε αξιοπρόσεκτη εκδήλωση της ζωής. Γι' αυτό θάταν όχι μόνο άδικο κι' ανίερο, αλλά και σοβαρό μειονέχτημά της, αν δεν πρόσεχε και δεν τραγούδαγε τόσο λυπητερά τα πάθη του Χριστού μας. 

Ποιός ήταν ο πραγματικός ποιητής του ή αν ήταν πολλοί και σε ποια εποχή ποιήθηκε, είναι άγνωστα. Πιθανόν να είναι προϊόν ευαίσθητης γυναικείας ψυχής του παλιότερου καιρού. Η γυναίκα μπορεί να νοιώσει αληθινά μες τα τρίσβαθα της ψυχής της μεγάλο πόνο και φρίκη για την αχαριστία του κόσμου, που τον έσπρωξε στη Σταύρωση του Θεανθρώπου. Γι αυτό έδωσε λυρικότητα, δραματικότητα και πάθος στο πνευματικό δημιούργημά της.

Μεγάλη Παρασκευή

Την Παρασκευή, στέλνεται ο Ιησούς δέσμιος από τον Καϊάφα στον τότε ηγεμόνα της Ιουδαίας, Πόντιο Πιλάτο. Αυτός, αφού τον ανέκρινε με πολλούς τρόπους και αφού ομολόγησε δύο φορές ότι ο Ιησούς είναι αθώος, έπειτα, για να ευχαριστηθούν οι Ιουδαίοι, τον καταδικάζει σε θάνατο, και αφού μαστίγωσε σαν δραπέτη δούλο τον Δεσπότη όλων, Τον παρέδωσε για να σταυρωθεί. Από εκεί και πέρα ο Ιησούς, αφού παραδόθηκε στους στρατιώτες, γυμνώνεται, φοράει κόκκινη χλαμύδα, στεφανώνεται με ακάνθινο στεφάνι, κρατάει κάλαμο σαν σκήπτρο, προσκυνείται χλευαστικά, φτύνεται και χτυπιέται στο πρόσωπο και στο κεφάλι. Μετά, φορώντας πάλι τα ρούχα του και βαστάζοντας το Σταυρό, πηγαίνει προς το Γολγοθά, τον τόπο της καταδίκης, και εκεί, γύρω στην Τρίτη ώρα της ημέρας, σταυρώνεται μεταξύ δύο ληστών, βλασφημείται από αυτούς που είχαν πάει στο Γολγοθά μαζί του, μυκτηρίζεται από τους αρχιερείς, ποτίζεται από τους στρατιώτες με ξύδι ανακατεμένο με χολή. Γύρω στην ένατη ώρα, αφού βγάζει πρώτα φωνή μεγάλη, και λέει : «Τετέλασται», εκπνέει «ο αμνός του Θεού, ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», την ώρα κατά την οποία σφαζόταν, σύμφωνα με το νόμο, ο πασχάλιος αμνός, ο οποίος καθιερώθηκε ως έθιμο στους Ιουδαίους, προ-τυπώνοντας τον Εσταυρωμένο Χριστό.

Τον δεσποτικό αυτό θάνατο και η άψυχη κτίση, πενθώντας, τον τρέμει και αλλοιώνεται από το φόβο αλλά ο Δημιουργός της κτίσεως, ακόμα και όταν είναι νεκρός, λογχίζεται την ακήρατη πλευρά Του και ρέει απ’ αυτήν αίμα και νερό. Τέλος, κατά την δύση του ηλίου, έρχεται ο Ιωσήφ από Αριμαθείας και ο Νικόδημος μαζί με αυτόν, και οι δύο κρυφοί μαθητές του Ιησού, αποκαθηλώνουν από το Σταυρό το πανάγιο του διδασκάλου σώμα, το αρωματίζουν, το τυλίγουν με καθαρό σεντόνι και αφού το έθαψαν σε καινούργιο τάφο, κυλούν στο στόμιό του μεγάλο λίθο.

Από τα φρικτά και σωτήρια πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού επιτελούμε σήμερα και εις ανάμνηση αυτών παραλάβαμε από αποστολική διαταγή, τη νηστεία της Παρασκευής.
 

 

Μεγάλη Πέμπτη

«Ο τρωγών μου την Σάρκα και πίνων μου το Αίμα εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ» (Ιωάν. ς ΄ 22-59, Ματθ. κς΄ 17-29)

Το μάννα έθρεψε τους Εβραίους στην έρημο 40 ολόκληρα χρόνια, αλλά δεν ήταν το μάννα το αληθινό. Ήταν μόνο το αντίτυπό του. Όσοι έφαγαν, πέθαναν.

Έπρεπε να έρθει το Μάννα το Αληθινό, που όσοι θα το τρώνε ποτέ δε θα πεθάνουν. Αυτό ζήτησαν κι εκείνοι που χόρτασαν ψωμί ανάμεσα στο πλήθος των πεντακισχιλίων. Δεν αναγνώρισαν όμως ότι το Αληθινό Ψωμί, «ο Άρτος ο Αληθινός» ήταν μπροστά τους. «Ουκ επ’ άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος», αλλ’ «εαν τις φάγη εκ τούτου του Άρτου ζήσεται εις τον αιώνα».

Έτσι νομίζουν πολλοί. Στη συσσώρευση υλικών αγαθών φαντάζονται ότι υπάρχει η ζωή και η ευτυχία. Μοιάζουν μ’ εκείνους εκ των πεντακισχιλίων που πλησίασαν τον Κύριο και ζήτησαν «την βρώσιν την απολλυμένην». Και αυτοί είναι οι πολλοί. Οι λίγοι μόνο, οι Δώδεκα, ο πολύ στενός Κύκλος, κατανόησε τον Ιησού. Αυτοί μείνανε, σ’ εκείνο που έλεγε.

Είναι πολύ δύσκολο να διακρίνεις τι έχει ζωή μόνιμη και αιώνια και τι δεν έχει. Εκείνους που ο Πατήρ έλκυσε προς τον Υιό, αυτοί μόνοι μπορούν να καταλάβουν που είναι η ζωή (Ιωάν. Σ΄ 44).

«Ο τρωγών μου την Σάρκα… εν εμοί μένει καγώ εν αυτώ». Σώμα και ψυχή γίνονται κατοικητήριο του Χριστού. «Χριστοφόροι» και «Θεοφόροι». «Σύσσωμοι» και «Σύναιμοι».

Πόση άμετρη είναι η Αγάπη Σου, Κύριε! Πώς με αξίωσες, μέλος δικό Σου να γίνω! Η σκηνή τούτη η ρυπαρή, σκηνή δική Σου να γίνει! Απορώ και ντρέπομαι τον εαυτό μου! Πού να τον ακουμπήσω, και πού ν’ απλώσω τα μέλη τα δικά Σου; Βλέπω το φως της χάριτός Σου και από τα βάθη της καρδιάς, ποθώ πολύ, Δοξαστικά πολλά να σ’ αποδώσω…

Του Δείπνου Σου του μυστικού, σήμερον, Υιέ Θεού, κοινωνόν με παράλαβε, ου μη γαρ τοις εχθροίς σου το μυστήριον είπω, ου φίλημά σοι δώσω, καθάπερ ο Ιούδας, αλλ’ ως ο ληστής ομολογώ σοι, Μνήσθητι μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη Βασιλεία Σου

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι για την Εκκλησία αφορμή να θυμηθούμε την αμαρτωλή γυναίκα, η οποία αλείφει τα πόδια του Χριστού με μύρο και δάκρυα, τα σκουπίζει με τα μαλλιά της και λαμβάνει από το Θεό την συγχώρεση για τις αμαρτίες της. Στον Όρθρο της ημέρας ψάλουμε το τροπάριο της Κασσιανής, μεγάλης υμνογράφου του 9ου αιώνα μ. Χ., το οποίο αναφέρεται στην "εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσαν γυνήν", αλλά και μια σειρά άλλων ποιητικότατων ύμνων που μαρτυρούν το γεγονός της αγάπης προς τον Χριστό, η οποία ελευθερώνει γνήσια τον άνθρωπο.

Σ' ένα από τα τροπάρια των Αποστίχων του Όρθρου διαβάζουμε μία φράση που πολλά έχει να πει: "Η απεγνωσμένη δια τον βίον και επεγνωσμένη δια τον τρόπον το μύρο βαστάζουσα προσήλθε σοι". Ο βίος είναι αμαρτωλός. Ερωτοτροπούμε και βιώνουμε την αμαρτία σε κάθε στιγμή της ζωής μας, είτε πράττοντας το θέλημά μας και στηριζόμενοι στον εγωισμό μας είτε παραδίδοντας τον εαυτό μας στις αμαρτίες και τις ηδονές είτε απορρίπτοντας την παρουσία του Χριστού από τη ζωή μας. Κι όχι μόνο αυτό. Τις περισσότερες φορές δεν συνειδητοποιούμε το πόσο μας αγαπά ο Χριστός, με αποτέλεσμα να περιφρονούμε την παρουσία Του ολοκληρωτικά, να αρνούμαστε καν να ακούσουμε το μήνυμά Του.

Η αμαρτωλή γυναίκα ήταν απεγνωσμένη, δηλαδή απελπισμένη για τη ζωή της. Όμως ήταν επεγνωσμένη για τον τρόπο, ήξερε πλέον καλά ποιος είναι ο δρόμος για τη σωτηρία. Η αγάπη προς τον Ιησού της έδειχνε την πορεία της αληθινής ελευθερίας. Γιατί η αγάπη μας κάνει ταπεινούς. Η αγάπη μας κάνει να κατανοούμε πως χρειάζεται η λύπη για ό,τι μας χωρίζει από τον Χριστό και η μετάνοια που μας ξαναφέρνει κοντά Του. Η αγάπη μας βοηθά να δούμε ότι δεν μπορούμε να είμαστε αυτάρκεις, αλλά ότι χρειαζόμαστε τον Χριστό. Η αγάπη είναι αυτή που μας κάνει να τολμούμε. Να συγχωρούμε για να συγχωρεθούμε. Να πηγάζει το δάκρυ της ευαισθησίας από την καρδιά μας για όλους, αλλά και για τον εαυτό μας. Να προσπίπτουμε στα πόδια του Λυτρωτή, αναζητώντας μια καινούρια αρχή.

Η εποχή μας έχει ως σημείο αναφοράς την εξουσία και τη δύναμη. Αυτός που αγαπά δεν σημαίνει και πολλά πράγματα. Ακόμα και η αγάπη εγκλωβίζεται στη λογική της αυτάρκειας και της απόλαυσης και γίνεται εγωισμός για δύο ή για πολλούς. Η Εκκλησία μας προτείνει την αγάπη που ελευθερώνει. Την αγάπη του Σταυρού και της Ανάστασης, γιατί ο Χριστός είναι η Αγάπη. Αλλά και όσοι Τον ακολούθησαν, με την αμαρτωλή γυναίκα στο επίκεντρο της ημέρας αυτής, την αγάπη βίωσαν και γεύτηκαν τη χαρά της αληθινής ελευθερίας.

Δεν απελευθερώνουν τον άνθρωπο οι γνώσεις, οι ηδονές, η δύναμη της τεχνολογίας, του χρήματος, η θαλπωρή του σώματος. Ούτε αποτελούν η φιλανθρωπία και η κοινωνική αλληλεγγύη λυτρωτικές δυνάμεις. Συμβάλλουν, αλλά δεν αντιμετωπίζουν αυτή την βαθύτατη υπαρξιακή ανάγκη του καθενός. Μονάχα η γνήσια κοινωνία με τον Χριστό οδηγεί στην επίγνωση του τρόπου της ελευθερίας. Αρκεί ένα δάκρυ, η σιωπή της μετάνοιας, η συγγνώμη, η προσφορά. Και τελικά, η δική Του παρουσία στη ζωή μας...

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ

ΤΑ ΤΑΛΑΝΤΑ


Η Μεγάλη Τρίτη είναι για την Εκκλησία αφορμή να θυμηθούμε την παραβολή των ταλάντων. Κάποιος άρχοντας πραγματοποιεί ένα μακρινό ταξίδι, και πριν φύγει μοιράζει στους δούλους του τμήματα από την περιουσία του. Στον ένα δίνει πέντε τάλαντα, στον άλλο δύο, στον τρίτο ένα. Μετά την επιστροφή του οι δούλοι του δίνουν λογαριασμό. Αυτός που πήρε πέντε τάλαντα, εργάστηκε και παραδίδει συνολικά δέκα, αυτό που πήρε δύο παραδίδει τέσσερα, ενώ αυτός που πήρε ένα, το επιστρέφει, διότι θεωρεί ότι ο κύριος του είναι σκληρός και θέλει να θερίσει εκεί που δεν έσπειρε. Τότε ο άρχοντας διατάσσει να του πάρουν το τάλαντο και να το δώσουν σ’ αυτόν που έχει τα δέκα και να τον τιμωρήσουν, αποκόπτοντάς τον ουσιαστικά από την κοινωνία με τους άλλους!

Στον οίκο του συναξαριού της ημέρας διαβάζουμε μια ενδιαφέρουσα φράση που απευθύνεται στον καθέναν από μας: “Το δοθέν σοι τάλαντον φιλοπόνως έργασαι”. Το χάρισμα, γιατί αυτό είναι το τάλαντο, που έχει ο καθένας μας, ας εργαστεί με φιλοπονία, με επιμέλεια και με προθυμία, να το αξιοποιήσει. Τα χαρίσματα είναι πολύτιμα δώρα του Θεού στον κάθε άνθρωπο και υπάρχουν, σ’ άλλον περισσότερα και σ’ άλλον λιγότερα, αλλά πάντως δίδονται σε όλους. Το ερώτημα είναι κατά πόσον αξιοποιούνται.

Συνήθως, οι άνθρωποι νιώθουν περήφανοι για τις ικανότητές τους. Είναι αλήθεια πως πολλοί αγωνίζονται σκληρά για να πετύχουν στη ζωή τους, όχι μόνο επαγγελματικά. Το καλό όνομα, η αποδοχή και η υπόληψη της κοινωνίας προς τα ανθρώπινα πρόσωπα, εξαιτίας της ηθικής τους συμπεριφοράς και της προσπάθειάς τους να είναι “καλοί καγαθοί”, αποτελούν σπουδαία κίνητρα στον αγώνα της ζωής. Ωστόσο, ταυτόχρονα με τις ικανότητες, εμφιλοχωρεί στον κόπο και μια εγωιστική διάθεση, η οποία καθιστά το χάρισμα όχι αφορμή προσφοράς και θυσίας, αλλά αφορμή υπερηφάνειας και μονομέρειας.

Ο πετυχημένος άνθρωπος συχνά θεωρεί τον εαυτό του φορέα τελειότητας. Το χάρισμα δεν γίνεται αφορμή ελευθερίας, προσφοράς, ενδιαφέροντος για τον άλλο, αλλά μόνο ικανοποίησης του συμφέροντος και της φιλοδοξίας, ενώ άλλοτε υπάρχει η αίσθηση της κτητικότητας, ότι το χάρισμα μας ανήκει και μπορούμε να το διαθέσουμε όπως εμείς θέλουμε. Γι’ αυτό κι όταν τα χαρίσματα αμφισβητούνται, θιγόμαστε ακόμη περισσότερο.

Η Εκκλησία προτείνει στον άνθρωπο να συνειδητοποιήσει πως ό,τι ξεχωριστό έχει, του δόθηκε από τον Θεό για να το καλλιεργήσει προς όφελος δικό του, αλλά κυρίως, προς όφελος των άλλων. Γι’ αυτό δεν δέχεται ούτε τον εγωιστικό εγκλωβισμό στην αυτάρκεια των χαρισμάτων, ούτε την χρήση τους προς δόξαν του έχοντος, αλλά την λειτουργία του χαρίσματος προς όφελος της κοινότητας, των πολλών, της σύναξης. Η Εκκλησία δεν θέλει τον άνθρωπο εγκλωβισμένο στον ατομισμό, αλλά ζητά από τον καθένα την κοινωνική συνείδηση και προσφορά που θα τον κάνει να ζει για τους άλλους, και τους άλλους να ζουν γι’ αυτόν!

Η εποχή μας είτε θεοποιεί τους χαρισματικούς ανθρώπους, εγκλωβίζοντάς τους στον εγωισμό και την κενοδοξία, είτε ισοπεδώνει τα χαρίσματα καθιστώντας τον άνθρωπο αριθμό στην απρόσωπη μάζα. Αν η κοινωνία μας συνειδητοποιήσει πόσο σπουδαίο είναι τα χαρίσματα να ελευθερώνουν τον έχοντα, αλλά και τον κόσμο, μέσα από την σωστή χρήση τους και την προσφορά, αλλά κυρίως μέσα από την αναφορά στο Θεό, τότε μέσα από αυτή την υγιή ταπείνωση της σχέσης με το Θεό το τάλαντο θα αξιοποιηθεί φιλοπόνως. Και τότε πραγματικά, “θα εισέλθουμε εις την χαράν του Κυρίου μας”, δηλαδή στην κοινωνία της αγάπης και της προσφοράς, στην κοινωνία της ελευθερίας από την αυτάρκεια και τον εγωισμό.

«Και ουδέν εύρεν εν αυτή ει μη φύλλα μόνον»

«Και ουδέν εύρεν εν αυτή ει μη φύλλα μόνον» (Ματθ. κα΄ 18-22)

Ένα πρωινό, ο Χριστός πείνασε. Και πλησιάζοντας μια συκιά στο δρόμο, αναζήτησε σύκα. Όμως, βρήκε μόνο φύλλα. Και η καταδίκη της ξηρασίας ήρθε να πλήξει το άκαρπο δένδρο.

Και συ αδελφή ψυχή, μοιάζεις με δέντρο μέσα στο περιβόλι της Δημιουργίας του Θεού.
Ήρθε πολλές φορές κοντά σου ο Ουράνιος Περιβολάρης. Σε πότισε με τη θεία Του Χάρη. Σε λίπανε με την απέραντη αγάπη Του. Σε κλάδεψε με την στοργική Του παιδαγωγία. Και τώρα, πεινασμένος για την σωτηρία σου, έρχεται να βρει τον «καρπό». Ψάχνει κάτω από τα φύλλα της τυπολατρίας σου μήπως βρει τον καρπό της μετανοίας σου. Μα τα κλαδιά σου υπερήφανα υψωμένα δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν.
Ξαναψάχνει μήπως λάθεψε. Αναζητά δάκρυα κατανύξεως! Ερευνά για σκιρτήματα καρδιάς!
Φτωχή ψυχή! Τόση ακαρπία! Και η καταδίκη της αιώνιας ξηρασίας σου σε αναμένει.

«Ω ψυχή μου, της ξηρανθείσης Συκής, δια την ακαρπίαν, το επιτίμιον φοβηθείσα, καρπούς αξίους της μετανοίας προσάγαγε Χριστώ, τω παρέχοντί σοι το μέγα έλεος».

ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ

Από τη σημερινή μέρα ξεκινούν τα άγια Πάθη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Τύπος του Κυρίου μας Ιησού είναι ο πάγκαλος Ιωσήφ που σήμερα επιτελούμε (α) την ανάμνησή του.
Ήταν ο μικρότερος γιός του Πατριάρχη Ιακώβ και ο πιο αγαπητός. Όμως φθονήθηκε από τα αδέλφια του και αρχικά τον έριξαν σ' ένα βαθύ λάκκο και εξαπάτησαν το πατέρα τους χρησιμοποιώντας ένα ματωμένο ρούχο ότι δήθεν τον κατασπάραξε κάποιο θηρίο. Στη συνέχεια τον πούλησαν για τριάντα αργύρια σε εμπόρους, οι οποίοι τον ξανά πούλησαν στον αρχιμάγειρα του βασιλιά της Αιγύπτου, τον Πετεφρή. Ο Ιωσήφ ήταν πανέμορφος και τον ερωτεύθηκε η γυναίκα του Πετεφρή, που θέλησε να τον παρασύρει σε ανήθικη πράξη βιαίως. Μόλις εκείνη έπιασε τον Ιωσήφ, εκείνος άφησε στα χέρια της το χιτώνα του και έφυγε. Εκείνη από το θυμό της τον συκοφάντησε στο σύζυγό της, ότι δήθεν αυτός επιτέθηκε εναντίον της με ανήθικους σκοπούς. Ο Πετεφρής την πίστεψε και φυλάκισε τον Ιωσήφ. Κάποτε όμως ο Φαραώ, ο βασιλιάς της Αιγύπτου, είδε ένα παράξενο όνειρο και ζήτησε έναν εξηγητή.
Με το φωτισμό του Θεού, μόνο ο Ιωσήφ μπόρεσε να το εξηγήσει. Ότι θα έλθουν στη χώρα του επτά χρόνια ευφορίας και επτά ακαρπίας και πείνας. Ενθουσιάσθηκε ο Φαραώ από τη σοφία του και τον έκανε γενικό άρχοντα, σαν πρωθυπουργό. Ο Ιωσήφ διαχειρίσθηκε άριστα την εξουσία και φρόντισε στα δύσκολα χρόνια της πείνας όλο το λαό. Με αφορμή η διανομή του σιταριού, φανερώθηκαν τ' αδέλφια του που τον είχαν φθονήσει. Εκείνος δεν τους κράτησε κακία, αντίθετα τα προσκάλεσε μόνιμα στην Αίγυπτο μαζί με τους γονείς.
Αυτός λοιπόν αποτελεί προ-εικόνιση του Χριστού, διότι και Αυτός, αγαπητός γιός του Πατέρα, φθονήθηκε από τους ομοφύλους Του Ιουδαίους, πουλήθηκε από το μαθητή Του για τριάντα αργύρια και κλείσθηκε στο σκοτεινό λάκκο, τον τάφο.
Την ίδια μέρα (β) μνημονεύουμε και τη άκαρπο συκή, την οποία καταράστηκε ο Κύριος και ξεράθηκε αμέσως. Συμβολίζει τόσο τη Συναγωγή των Εβραίων, η οποία δεν είχε πνευματικούς καρπούς, όσο και κάθε άνθρωπο που στερείται πνευματικών καρπών, αρετών.
Έδειξε ο Κύριος τη δύναμή Του στο άψυχο δένδρο και ποτέ πάνω σε άνθρωπο, για να δείξει ότι δεν έχει μόνο δύναμη να ευεργετεί, αλλά και να τιμωρεί.
Η υμνογραφία αναφέρεται σήμερα στα δύο παραπάνω θέματα, αλλά και επί πλέον στο θέμα της πορείας του Κυρίου προς το Πάθος. Από το τροπάριο: «Ιδού ο Νυμφίος έρχεται...» οι ακολουθίες της Μ. Δευτέρας έως Τετάρτης λέγονται και «Ακολουθίες του Νυμφίου».

ΣΧΟΛΙΑ ΣΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ

"Πρό ἕξ ἡμερῶν τοῦ Πάσχα" ὁ Ἰησοῦς ἀποθεώνεται στά Ἰεροσόλυμα. Εἰσέρχεται ὡς Βασιλεύς ἔστω καί "ἐπί πῶλον ὄνου". Μετά ταῦτα ὅμως, σέ λίγες ἡμέρες, ἀμέσως, ἀκολουθοῦν ἡ σύλληψις, τά φρικτά πάθη, ὁ σταυρός. Ὅμως καί αὐτή τήν ὥρα τῆς θριαμβευτικῆς εἰσόδου τοῦ Ἰησοῦ στά Ἰεροσόλυμα εἶναι παρών ὁ Σταυρός, τό μαρτύριο, ἡ ἀγωνία τῆς Γεθσημανῆ. Καί θά μποροῦσε κανείς νά πεῖ ὅτι ἡ ἔνδοξος εἴσοδος τοῦ Ἰησοῦ στήν Ἁγία Πόλη, εἶναι ἡ εἴσοδος τοῦ μαρτυρίου στήν ἐπίγεια ζωή τοῦ Κυρίου καί κατ' ἐπέκταση καί στήν ζωή τοῦ κόσμου, στή ζωή ὅλων μας.

Μαρτύριο, λοιπόν, διαμηνύει, καί μαρτύριο κηρύττει ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων κάθε χρόνο. Μαρτύριο ὅμως χριστιανικό πού ὑπόσχεται αἰώνια ζωή καί Ἀνάσταση.

Στήν Βαϊφόρο εἰκόνα πού προσκυνοῦμε σήμερα, βλέπουμε τόν Χριστό νά εἰκονίζεται ἐπάνω στόν "υἱόν ὑποζυγίου" καί νά πορεύεται ἐπάνω στά Βάϊα τῶν κλάδων καί στά λουλούδια. Κάτω ὅμως ἀπό τίς δάφνες αὐτές καί τά ἄνθη καί τούς ἐνθουσιώδεις ἀλαλαγμούς τοῦ πλήθους ὑπάρχει ἕνα πικρό ποτήρι, ἄγνωστο στόν ἀνώνυμο ὄχλο. Εἶναι τό ποτήρι τῆς χαρμολύπης. Εἶναι συγχρόνως ἡ μαρτυρία τῆς καταιγίδος καί τῆς ἀνοίξεως, τῆς γλυκύτητος καί τοῦ πόνου.

Ἡ σημερινή δόξα καί ἀποθέωση τοῦ Ἰησοῦ ἀπό τόν ὄχλο ἦταν φευγαλέα καί πρόσκαιρη, γιατί τήν ἀκολούθησε ἡ καταδίκη καί ὁ θάνατος, πάλι ἀπό τόν ἴδιο ὄχλο. Καί μάλιστα θάνατος "ἐπί σταυροῦ". Γι' αὐτό καί ὁ Κύριος δέν δίνει σημασία στά Ὡσαννά, ἀλλά συνεχίζει τήν πορεία του εἰς Ἰερουσαλήμ. Γιατί ὁ Χριστός πίσω ἀπό αὐτά βλέπει τήν ἀλήθεια, βλέπει τόν Σταυρό καί τήν Ἀνάσταση ὡς πραγματικότητα γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους πού ἀγωνίζεται νά ζήσει ἀληθινά καί νά ἀνταποκριθεῖ στήν κλήση του.

Γι' αὐτό σήμερα, ὅταν προσκυνοῦμε τόν δοξασμένο Ἰησοῦ, δοξασμένο ἔστω καί κατά τήν κρίσι "τοῦ κόσμου τούτου", ψάλλουμε τό περίφημο τροπάριο τῆς σοφίας, τοῦ βιώματος καί τῆς θεοπνεύστου συλλήψεως τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας: "Σήμερον ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἡμᾶς συνήγαγε, καί πάντες αἵροντες τόν Σταυρόν Σου, Κύριε, λέγομεν: Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου".

Καί ἀμέσως ἡ καρδιά καί τό βλέμμα μας βυθίζεται πέρα καί πίσω ἀπό τό σκοτάδι τοῦ Γολγοθᾶ, στό φῶς καί τήν δόξα τῆς Ἀναστάσεως.

Πηγή : Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΚΟΛΟΥΘΙΩΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ

Κυριακή των Βαΐων – Μεγάλη Δευτέρα - Μεγάλη Τρίτη – Ώρα 19.30

Μεγάλη Τετάρτη πρωι 7.00
Μεγάλη Τετάρτη 19.30

Μεγάλη Πέμπτη (πρωί) Ωρα 7.00

Μεγάλη Πέμπτη (Απόγευμα)Ωρα 19.30

Μεγάλη Παρασκευή (Πρωί) Ώρα 8.30

Μεγάλη Παρασκευή (Απόγευμα) Ώρα 19.30

Μεγάλο Σάββατο (Πρωί) Ώρα 7.00

Μεγάλο Σάββατο (βράδυ)
Έναρξη 11 πέρας Λειτουργία της Αναστάσεως περίπου 2.15

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ
Ο Εσπερινός της Αγάπης στον Αγ. Γεώργιο .

ΚΑΛΗ ΚΑΙ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Πρόγραμμα Ιερά Εξομολόγηση στην Ενορία του Αγίου Νικολάου Βασιλικής

Πρόγραμμα Ιερά Εξομολόγηση στην Ενορία του Αγίου Νικολάου Βασιλικής .

Ο Αρχ. Δομέτιος Ντελλής θα Εξομολογεί
την Πέμπτη 9 Απριλίου από τις 17.30 ως 20. 00
Ο πρωτ.Σωτήριος Χαρίσης θα Εξομολογεί
από την Τετάρτη 8 Απριλίου μέχρι και το Σάββατο από τις 17.30 ως 20.00
Αν κάποιος θέλει άλλη ώρα μπορεί να επικοινωνήσει με τον π.Σωτήριο.

ΚΑΛΗ ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

Σάββατο του Λαζάρου

Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ολοκληρώνεται και καταλήγει σε δυο λαμπρές, εόρτιες ημέρες, ή μάλλον σε μια διπλή εορτή. Είναι το Σάββατο του Λαζάρου, κατά το οποίο μνημονεύουμε την έγερση του επιστήθιου φίλου του Χριστού Λαζάρου, και η Κυριακή των Βαΐων, που εορτάζουμε τη θριαμβευτική είσοδο του Χριστού στα Ιεροσόλυμα έξι μέρες πριν προδοθεί και υποστεί το σταυρικό θάνατο. Κατά τις δύο αυτές λαμπρές ημέρες η Εκκλησία μάς αποκαλύπτει το αυθεντικό νόημα της εθελούσιας θυσίας του Χριστού και του λυτρωτικού Του θανάτου, πριν εισέλθουμε στη θλίψη και το σκοτάδι του πάθους, πριν ξαναγίνουμε μάρτυρες της οδύνης του Χριστού.

Ο Χριστός βρισκόταν μακριά από την Ιερουσαλήμ όταν πέθανε ο Λάζαρος, και μόλις τέσσερις μέρες αργότερα έφθασε στη Βηθανία όπου συνάντησε τις αδελφές του Λαζάρου, τη Μάρθα και τη Μαρία, και τους στενοχωρημένους και κλαμένους φίλους του. Το ευαγγέλιο του αγίου Ιωάννη εξιστορεί με λεπτομέρειες αυτή τη συνάντηση, αρχίζοντας από τη συζήτησή Του με τη Μάρθα και τη Μαρία.

Και οι δυο τους λένε στο Χριστό, «Κύριε ει ης ώδε, ουκ αν απέθανέ μου ο αδελφός» (Ιωαν. 11, 32). Και ο Χριστός απαντά: «αναστήσεται ο αδελφός σου» (Ιωαν. 11, 23). Άσχετα όμως από αυτή την απάντηση, όταν είδε το κλάμα των αδελφών και των φίλων τους, ο Ίδιος «ενεβριμήσατο τω πνεύματι και ετάραξεν αυτόν...» (Ιωαν. 11, 36). Ο Χριστός διέταξε να απομακρυνθεί η πέτρα που σκέπαζε τον τάφο. Και όταν αφαιρέθηκε η πέτρα, «φωνή μεγάλη εκραύγασε Λάζαρε, δεύρο έξω, και εξήλθεν ο τεθνηκώς δεδεμένος τους πόδας και τας χείρας κειρίαις...» (Ιωαν. 11, 43- 44). Ποιο είναι το νόημα αυτού του γεγονότος που η Εκκλησία γιορτάζει τόσο λαμπρά, τόσο πανηγυρικά, τόσο νικητήρια το Σάββατο του Λαζάρου; Πώς μπορούμε να συμβιβάσουμε τη θλίψη και τα δάκρυα του Χριστού με τη δύναμη να εγείρει τους νεκρούς;

Με ολόκληρο τον εορτασμό η Εκκλησία επαναλαμβάνει πως ο Χριστός κλαίει επειδή, βλέποντας το θάνατο του φίλου Του, βλέπει επίσης και τη νίκη του θανάτου πάνω σ’ ολόκληρο τον κόσμο, βλέπει πως ο θάνατος, που δε δημιουργήθηκε από το Θεό, σφετερίστηκε το θρόνο Του και τώρα κυριαρχεί στον κόσμο, δηλητηριάζοντας τη ζωή, μετατρέποντας τα πάντα σε άσκοπο ρεύμα ημερών που κυλούν ανελέητα προς την άβυσσο. Κατόπιν έρχεται η εντολή, «Λάζαρε, δεύρο έξω»! Εδώ έχουμε το θαύμα της αγάπης που θριαμβεύει πάνω στο θάνατο, ακούμε μια εντολή που αναγγέλλει τον πόλεμο του Χριστού κατά του θανάτου, μια υπόσχεση πως ο ίδιος ο θάνατος θα καταστραφεί και θα εξαφανιστεί. Ο ίδιος ο Χριστός, που σημαίνει ο ίδιος ο Θεός, η ίδια η αγάπη και η ζωή, για να καταστρέψει το θάνατο και το σκοτάδι του, κατεβαίνει στον τάφο, για να αντιμετωπίσει πρόσωπο με πρόσωπο το θάνατο, για να τον εκμηδενίσει και να μάς χαρίσει την αιώνια ζωή την οποία ο Θεός μάς δημιούργησε να κατέχουμε.


Από το βιβλίο
«Εορτολόγιο -
Ετήσιος Εκκλησιαστικός Κύκλος»
Αλέξανδρος Σμέμαν
Εκδ. Ακρίτας

Οσιος Ιωσήφ (Υμνογράφος) - Νεομάρτυς Παύλος (Ρώσος)

Οσιος Ιωσήφ (Υμνογράφος)

Καταγόταν από τη Σικελία. Ό πατέρας του ονομαζόταν Πλωτίνος, ή δε μητέρα του Άγάθη, καί τον άνέθρεψαν με τα διδάγματα καί το ζωντανό πνεύμα της χριστιανικής ευσέβειας. Από την παιδική του ηλικία, διακρίθηκε για την προτίμηση πού είχε στα ιερά γράμματα καί την απαγγελία Ιερών ύμνων, πού έψαλλε με πολλή αισθηματικότητα καί τέχνη. Όταν πέθανε ό πατέρας του, μαζί με τη μητέρα καί την αδελφή του, κατέφυγε στην Πελοπόννησο. Από 'κει ύστερα στη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε μοναχός καί χειροτονήθηκε έπειτα Ιερέας. Στή νέα του ζωή διακρίθηκε για τον ιερό ζήλο του καί την άσκητικότητα των συνηθειών του. Διέπλασε χαρακτήρα σύμφωνα με την ακρίβεια των χριστιανικών παραγγελμάτων, αναδείχθηκε πράος, ταπεινόφρων καί άκακος. Εκεί επίσης, συστηματοποίησε την καλλιγραφική αντιγραφή καί σύνθεση εκκλησιαστικών ύμνων. Μετά από καιρό πήγε στην Κων/πολη, όπου γνώρισε το Γρηγόριο το Δεκαπολίτη καί συγκατοίκησαν για λίγο μαζί σ' ένα κελί. Επειδή όμως αντέδρασε στα διατάγματα του εικονομάχου βασιλιά Λέοντα του Ε', έξεδιώχθη στη Ρώμη. Στό δρόμο τον απήγαγαν πειρατές στην Κρήτη καί από κει επανήλθε στην Κων/πολη, όπου καί πέθανε σε 6αθύ γήρας το 842. Δικό του έργο κατά μέγα μέρος, αποτελεί καί ή λεγόμενη Παρακλητική.


Άπολυτίκιον. Ηχος γ'. Την ωραιότητα.
Το δωδεκάχορδον του Λόγου όργανον, την παναρμόνιον λύραν της χάριτος, το Ύμνογράφον Ιωσήφ τιμήσωμεν επαξίως· ούτος γαρ ανύμνησε, μελιχροίς μελωδήμασι, Πνεύματι κινούμενος, των Αγίων παν σύστημα. Μεθ' ων καί ικετεύει άπαύστως, δούναι ημίν πταισμάτων λύσιν.


Νεομάρτυς Παύλος (Ρώσος)
Ο ΑΓΙΟΣ ΠΑΥΛΟΣ ό Ρώσος ό Απελεύθερος
Ό νεομάρτυρας αυτός ήταν Ρώσος στην καταγωγή καί σε παιδική ηλικία αιχμαλωτίσθηκε από τους Τατάρους, από τους οποίους τον αγόρασε κάποιος χριστιανός στην Κων/πολη καί τον ελευθέρωσε. Στήν πόλη αυτή ό Παύλος παντρεύτηκε Ρωσίδα γυναίκα , πρώην αιχμάλωτη, με την οποία ζούσε ζωή ευσεβή. Κάποτε όμως τον κατέλαβε επιληψία καί τον οδηγούσαν στον Ναό της Θεομήτορος, της επονομαζόμενης του Μογλουνίου. Στό δρόμο συνάντησε Τούρκους καί άρχισε να ζητάει άπ' αυτούς βοήθεια, φωνάζοντας "Άγαρηνός είμαι". Οι Τούρκοι αυτοί ανέφεραν το γεγονός στον Βεζίρη, πού πρόσταξε τη σύλληψη των Ιερέων του προαναφερθέντος Ναού καί του ιδίου του μάρτυρα. Όταν ό Παύλος, κατά την παραμονή του στον Ναό, έγινε καλά, παρουσιάστηκε στον άρχοντα, ό όποιος του ζητούσε να ομολογήσει επίσημα τον μουσουλμανισμό καί θα του εξασφάλιζε δόξες καί τιμές. Ενώ στην αντίθετη περίπτωση, τον απειλούσε με βασανιστήρια καί θάνατο. Ό Παύλος, ένδυναμούμενος από τη σύζυγο του, πού τον συνόδευε, ομολογούσε με θάρρος τον Χριστό. Όποτε τον έριξαν στη φυλακή καί ύπέμεινε με καρτερία τα βασανιστήρια. Όταν καί πάλι ομολόγησε τον Χριστό μπροστά στο Βεζίρη, οδηγήθηκε δέσμιος στον Ιππόδρομο "Ατ μεϊντάν", όπου έλαβε το στεφάνι του μαρτυρίου, αφού τον αποκεφάλισαν. Ηταν 3 Απριλίου, Μεγάλη Παρασκευή, το έτος 1683. Μαρτύριο του Αγίου συνέγραψε ό Ιωάννης Καρυοφύλλης.

από το μηνολόγιο της ημέρας