Η ΑΓΙΑ ΜΑΡΚΕΛΛΑ ή Παρθενομάρτυς

Μας είναι άγνωστο πότε έζησε. Στο Λειμωνάριο αναφέρεται ότι ήταν από τη Χίο, αλλά γι' αυτό δεν έχουμε καμία αρχαία μαρτυρία. Ή όσια Μαρκέλλα έγινε γνωστή, από του ότι οι κάτοικοι του νησιού Χίου, πριν από πολλά χρόνια είχαν ναό στ' όνομα της, πού έκανε πολλά θαύματα. Μεταξύ των άλλων θαυμάτων διηγούνται και αυτό: ότι στην παραλία, πού ήταν ό ναός της όσιας, βρίσκουν χαλίκια γεμάτα αίματα πηγμένα, πού αφού τα ξύσουν τα βάζουν σε αγγεία και τα έχουν να θεραπεύουν αρρώστιες.


Άπολυτίκιον. Ήχος α'. Της ερήμου πολίτης.
Της άγνείας το ρόδον και της Χίου το βλάστημα, την άγίαν Μαρκέλλαν έν ωδαίς εύφημήσωμεν τμηθείσα γαρ χειρί τη πατρική, ως φύλαξ εντολών των του Χριστού, ρώσιν νέμει και κινδύνων άπαλλαγήν, τοις προς αυτήν κραυγάζουσι* δόξα τω δεδοκότι σοι Ίσχύν, δόξα τω σε θαυμαστώσαντι, δόξα τω ένεργούντι δια σου, πάσιν Ίάματα.

Συνεχίζεται η καταστροφή των χριστιανικών μνημείων στα κατεχόμενα

Συνεχίζεται η συστηματική καταστροφή των κατεχόμενων εκκλησιών στην Τουρκοκρατούμενη Κύπρο. Αυτό καταδεικνύουν νεότερα στοιχεία, τα οποία δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα, από το Διευθυντή του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου κ. Στυλιανό Περδίκη και τον Βυζαντινολόγο, Χαράλαμπο Χοτζάκογλου, κατά τη διάρκεια διάσκεψης τύπου για παρουσίαση της εκδόσεως: «Τα θρησκευτικά Μνημεία στην Τουρκοκρατούμενη Κύπρο. Όψεις και πράξεις μιας συνεχιζόμενης καταστροφής». 

Συγκεκριμένα, οι Τουρκικές δυνάμεις κατοχής κατέστρεψαν τον Ιερό Ναό της Αγίας Αικατερίνης, στο κατεχόμενο χωριό Γεράνι της Καρπασίας. Όπως διευκρίνισε ο κ. Χοτζάκογλου, «ο ναός ισοπεδώθηκε, τον περασμένο Μάιο και, σύμφωνα με πληροφορίες Τουρκοκυπρίων κατοίκων της περιοχής, τα χώματα και οι πέτρες που συγκεντρώθηκαν μεταφέρθηκαν με δέκα φορτηγά και χρησιμοποιήθηκαν ως οικοδομικό υλικό (μπάζα) για επιχωμάτωση ανεγειρόμενων κτισμάτων στην περιοχή του Τρικώμου».

«Ο ναός της Αγίας Αικατερίνης είχε ανεγερθεί στην είσοδο του χωριού και δέσποζε της περιοχής, αποτελώντας το πρώτο κτίσμα που αντίκριζε κανείς προσεγγίζοντας το χωριό Γεράνι. Πέριξ του ναού υπήρχε το κοιμητήριο του χωριού, το οποίο περιέκλειε χαμηλός μανδρότοιχος. Επρόκειτο περί μονόχωρου ναού στεγασμένου με σταυροθόλια. Ο ναός απόληγε ανατολικά σε πολύπλευρη αψίδα και στη βορειοανατολική γωνία υψωνόταν κωδωνοστάσιο, του οποίου η καμπάνα βρισκόταν στη θέση της έως την πρόσφατη κατεδάφιση του κτίσματος.

Η Εκκλησία λεηλατήθηκε μετά την τουρκική εισβολή του 1974, το τέμπλο καθαιρέθηκε, οι εικόνες και τα ιερά σκεύη διερπάγησαν, οι θύρες, τα παράθυρα και η ηλεκτρολογική εγκατάσταση του ναού εκλάπησαν, το κοιμητήριο του ναού βεβηλώθηκε, οι τάφοι ανεώχθησαν, οι νεκροί διαταράχθηκαν και οι σταυροί και οι ταφόπλακες έπεσαν θύμα βίαιης καταστροφής.

Με βάση τα κατασκευαστικά χαρακτηριστικά του ναού και τα διακοσμητικά του σχέδια, φαίνεται πως ανεγέρθηκε επί Τουρκοκρατίας. Η δυτική πρόσοψη του ναού μιμείτο αντίστοιχες βαθμιδωτές προσόψεις ναών της Λατινοκρατίας στην Κύπρο. Ομοίως, λίθινες υδρορροές και ανάγλυφες διακοσμήσεις στις εξωτερικές πλευρές του ναού μιμούνταν τις διακοσμημένες όψεις γοτθικών εκκλησιών της Κύπρου και αποτελούσε έξοχο δείγμα της αρχιτεκτονικής εξέλιξης επί Τουρκοκρατίας, όπου διαφαινόταν η επίδραση της γοτθικής αρχιτεκτονικής παράδοσης στη μεταγενέστερη αρχιτεκτονική εξέλιξη της Μεγαλονήσου. Στο Ιερό Βήμα του ναού σωζόταν έως πρόσφατα η λίθινη αγία τράπεζα με ενσωματωμένο κιβώριο».

«Η εκκλησία», σύμφωνα με τον κ. Χοτζάκογλου, «είχε εμφανίσει ρωγματώσεις στους τοίχους και στην αψίδα, ενώ είχε καταπέσει η στέγη της. Οι μακρείς τοίχοι του ναού είχαν παρουσιάσει απόκλιση από τον κάθετο άξονά τους και το μνημείο έχρηζε άμεσης στήριξης και αναστήλωσης».

Οι πληροφορίες για την κατεδάφιση του ναού της Αγίας Αικατερίνης στο Γεράνι, το οποίο βρίσκεται 27 χλμ βορείως της κατεχόμενης Αμμοχώστου, λήφθηκαν πριν από λίγες ημέρες και προς επιβεβαίωση άτομα της Μονής επισκέφθηκαν την περιοχή και φωτογράφησαν τον χώρο στον οποίο ήταν χτισμένος ο ναός και το κοιμητήριο.

«Αυτό το οποίο εμείς οφείλουμε να επισημάνουμε και να καταγγείλουμε, ως Μουσείο της Ιεράς Μονής Κύκκου, είναι ότι αυτά τα πράγματα γίνονται σε μια περίοδο κατά την οποία έχουμε ξεκινήσει μια διαδικασία για επίλυση του Κυπριακού και έχουν καταρτιστεί Τεχνικές Επιτροπές και συνομιλούν και για τα θέματα της συντήρησης των μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς και ακριβώς την ίδια στιγμή έχουμε τέτοια φαινόμενα» σημείωσε με έμφαση ο κ. Χοτζάκογλου. 

«Δεν είναι ο μόνος ναός που ισοπεδώνεται στην κατεχόμενη Κύπρο», πρόσθεσε, επισημαίνοντας παλαιότερες καταγγελίες για καταστροφή του σημαντικότατου ναού της Παναγίας Αβγασίδας στη Μηλιά Αμμοχώστου, «όμως δεδομένου ότι αυτή η πράξη συμβαίνει σήμερα, δεδομένου και του πολιτικού κλίματος, λαμβάνει μια διαφορετική διάσταση και οδηγεί σε μια απογοήτευση για το τι μέλλει γενέσθαι», ανέφερε.

Ο κ. Περδίκης ανέφερε, από την πλευρά του, ότι το Μουσείο της Ιεράς Μονής Κύκκου βρίσκεται σε επαφή με τον πρόεδρο και τα μέλη της Τεχνικής Επιτροπής για την Πολιτιστική Κληρονομιά, τους οποίους έχουν ενημερώσει και για την περίπτωση του ναού της Αγίας Αικατερίνης. «Πολλά στοιχεία που έχουν χρησιμοποιηθεί στην επιτροπή, έχουν δοθεί από το Μουσείο της Μονής Κύκκου», πρόσθεσε.

Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τη μερική άρση των περιορισμών διέλευσης στις κατεχόμενες περιοχές (Πάσχα 2003) το ενδιαφέρον του Μητροπολίτη Κύκκου κ. Νικηφόρου για την τύχη της εκκλησιαστικής κληρονομιάς εκδηλώθηκε και έμπρακτα, με την ένταξη στα ερευνητικά προγράμματα του Μουσείου της Ιεράς Μονής Κύκκου, της πρώτης συστηματικής καταγραφής και επιστημονικής συγκέντρωσης πληροφοριών, καθώς επίσης και την φωτογραφική και αρχιτεκτονική αποτύπωση των κατεχομένων χριστιανικών ναών, για την οποία συγκροτήθηκαν ομάδες ειδικών. Σήμερα και καθώς η φωτογραφική αποτύπωση των χριστιανικών μνημείων έχει αποπερατωθεί, το Μουσείο της Ιεράς Μονής Κύκκου διαθέτει αρχείο με περίπου 20.000 έγχρωμες φωτογραφίες, συγκριτικό φωτογραφικό υλικό των μνημείων προ της εισβολής του 1974 και δελτία καταγραφής των επισκεφθέντων χριστιανικών ναών. 

Η έκδοση αυτή παρουσιάζει εύγλωττα τη σημερινή τραγική κατάσταση των ναών διαφόρων χριστιανικών δογμάτων (ορθοδόξων, καθολικών, μαρωνιτικών, αρμενικών κτλ.) στην κατεχόμενη Κύπρο. Σε κάποιες περιπτώσεις δίπλα στις σημερινές όψεις των ναών παρατίθενται και φωτογραφίες των ίδιων μνημείων πριν το 1974, ώστε ο αναγνώστης μέσα από τη σύγκριση να διαπιστώνει αβίαστα τη σημερινή κατάσταση. 

Πηγή: Λουκάς Α. Παναγιώτου

Ο Συμβολισμός του κεριού στην Εκκλησία

Όλα τα πράγματα που βρίσκονται εντός του Ναού έχουν και το συμβολισμό τους.
 Είναι χαρακτηριστικά τα λόγια του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά: «Πάσα τελετή και παν επί μέρους στοιχείον αυτής, και το πλέον έτι φαινομενικώς μικρόν και ασήμαντον είναι σύμβολον και εγκρύπτει την υπέρ λόγον αλήθειαν, την οποίαν συμβολίζει, και ως εκ τούτου έχει δύναμιν και λόγους και σημασίαν».Ένα τέτοιο σύμβολο που λέγει ο Άγιος Πατήρ είναι και το κερί η η λαμπάδα.Οι πρώτοι χριστιανοί χρησιμοποιούσαν το κερί ως μέσο φωτισμού στις συνάξεις τους.Όταν τον 4ο αιώνα ο Μ. Κωνσταντίνος παύει τούς διωγμούς εναντίον των χριστιανών, έχομε και την ανέγερση Ναών όπου η Εκκλησία για να διασώσει ένα τμήμα από την ύπαρξή της εντάσσει στη λατρεία το κερί στο οποίο αποδίδει τούς εξής συμβολισμούς:
α) Το προσφερόμενο κερί μας υπενθυμίζει την εσωτερική μας μεταμόρφωση την οποία πρέπει να επιδιώκομε.
β) Το άναμμα του κεριού μας παρακινεί να ζητήσωμε από τον Θεο τη Χαρη του Αγίου Πνεύματος, και
γ) Η φλόγα του κεριού μας υπενθυμίζει ότι πρέπει να γίνομε φλογεροί ποιητές της πίστεώς μας, της αγάπης, της ειρήνης και της ανεξικακίας.
 Το κερί όμως το συναντάμε και σε όλα τα μυστήρια της Εκκλησίας και κάθε φορά με διαφορετικό συμβολισμό.
 Στην Θ. Ευχαριστία, συμβολίζει το φως του Χριστού που δια του Ευαγγελίου λάμπει στις ψυχές μας.
 Στο Άγιο Βαπτισμα, έχομε την αναμμένη λαμπάδα που συμβολίζει ότι το νεοφώτιστο πρέπει να βλέπει τα καλά έργα και να δοξάζει τον Θεο. «Ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των άνθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσουσιν τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς».
 Στο Μυστήριο του Γάμου, το άναμμα των λευκών λαμπάδων συμβολίζει την αγνότητα των ψυχών των νεονύμφων.
 Επίσης το κερί το συναντάμε και στα μνημόσυνα, το οποίο συμβολίζει την παράκλησή μας υπέρ των κεκοιμημένων. Να τούς αναπαύει ο Κυριος εν τόπω φωτεινώ.
 Απ' όλα αυτά καταλαβαίνομε ότι το άναμμα του κεριού δεν είναι απλώς μια τυπική, αλλά μια σπουδαία πράξη στην οποία πρέπει να δώσομε το ενδιαφέρον που της αξίζει.

Πηγή: athos.gr

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ ό Θεσβίτης

Ό προφήτης Ηλίας ήταν γιος του Σωβάκ και καταγόταν από τη Θέσβη, γι' αυτό και ονομάστηκε Θεσβίτης. Κατοικούσε στη γη Γαλαάδ και έδρασε στα χρόνια του βασιλιά Άχαάβ πρίν 816 χρόνια προ Χρίστου. Ό Ηλίας υπήρξε προφήτης πολύ δραστήριος, με φλογερή ψυχή και καρδιά τολμηρή, άξιος αντιπρόσωπος του Θεού. Είναι αυτός πού κατέβασε τρεις φορές φωτιά από τον ουρανό, κάνοντας τους Ισραηλίτες με μια φωνή να πουν: "αληθώς Κύριος ό Θεός, αύτός ό Θεός"1. Δηλαδή, αληθινά! Ό Κύριος, ό Θεός του Ισραήλ, αυτός είναι ό μόνος πραγματικός και αληθινός Θεός. Ό Ηλίας, επίσης, είναι εκείνος πού με τη γλώσσα του εμπόδισε τη βροχή και δεν έβρεξε ό ουρανός τρισήμισυ χρόνια.

Είναι εκείνος πού ανάστησε το νεκρό γιο της Σεραφθίας χήρας, και κατέκαυσε τους εκατό ανθρώπους πού έστειλε ό βασιλιάς Όχοζίας. Είναι εκείνος πού στο όρος Χωρήβ είδε το Θεό, όσο είναι δυνατό, βέβαια, να Τον δει άνθρωπος. Είναι εκείνος πού έσχισε τον Ιορδάνη ποταμό και άνελήφθη με πύρινη άμαξα στον ουρανό. Τέλος, είναι εκείνος πού στη Μεταμόρφωση του Χρίστου στάθηκε δίπλα Του μαζί με το Μωϋσή. Όλα αυτά δείχνουν με πόσο ζήλο υπηρέτησε ό προφήτης Ηλίας το θέλημα του Θεού. (Να σημειώσουμε, ότι ό προφήτης Ηλίας, είχε μαθητή τον προφήτη Ελισσαίο).

1. Βασιλειών Γ ιη' 39.


Άπολυτίκιον. Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.
Ό ένσαρκος Άγγελος των Προφητών ή κρηπίς, ό δεύτερος Πρόδρομος, της παρουσίας Χριστού, Ηλίας ό ένδοξος, άνωθεν καταπέμψας, Έλισσαίω την χάριν, νόσους αποδιώκει, και λεπρούς καθαρίζει· διό και τοις τιμώσιν αυτόν βρύει ίάματα.

Πως να ακούμε τα παιδια μας (3)

Η ατμόσφαιρα του χριστιανικού σπιτιού 

« Αδιαλείπτως προσεύχεσθε » . Ένα σπίτι είναι ευλογημένο όταν οι καθημερινές δουλειές γίνονται με προσευχή. Φαγητό μαγειρεμένο με αγάπη και προσευχή είναι ευλογία για όλους όσους το μοιράζονται. Όταν ντύνεσαι, μπορείς να προσεύχεσαι: « Κύριε, ντύσε με με τη δικαιοσύνη σου » . Όταν φεύγεις ή έρχεσαι στο σπίτι σου μπορείς να λες: « Κύριε, ευλόγησε την είσοδο και την έξοδό μου » . Παρόμοιες προσευχές μπορούμε να χρησιμοποιούμε και για κάθε άλλη εργασία. 
Να ένα ακόμα απόσπασμα από τον πατερά Ιωάννη της Κροστάνδης: « Προσπάθησε να ευαρεστείς στον Θεό σε όλα και πάντοτε και να σκέπτεσαι τη σωτηρία της ψυχής σου από την αμαρτία και το διάβολο και την υιοθεσία της από τον Θεό. Όταν σηκώνεσαι από το κρεβάτι, κάνε το σημείο του σταυρού και λέγε : « Εις το όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος ». Επίσης : « Καταξίωσον Κύριε εν τη παρούση ημέρα ταύτη αναμαρτήτους φυλαχθήναι ημάς. Και δίδαξόν με ποιείν το θέλημά Σου » . Όταν πλένεσαι , είτε στο σπίτι σου είτε στα λουτρά , λέγε: « Ραντιείς με υσσώπω και καθαρισθήσομαι. Πλυνείς με και υπέρ χιόνα λευκανθήσομαι » . Όταν ντύνεσαι ,σκέψου την καθαριότητα της καρδιάς και ζήτησε από τον Θεό καθαρή καρδιά. « Καρδία καθαρή κτίσον εν εμοί ο Θεός » . Αν έραψες καινούρια ρούχα, όταν τα φοράς ,σκέψου την πνευματική ανακαίνιση και λέγε: « Πνεύμα ευθές εγκαίνισον εν τοις εγκάτοις μου » . Όταν βγάζεις τα παλιά ρούχα και τα παρατάς με περιφρόνηση , θυμήσου με μεγαλύτερη περιφρόνηση την παραίτηση του παλαιού, του αμαρτωλού, του εμπαθούς, του σαρκικού ανθρώπου. Όταν γεύεσαι τη γλυκύτητα του ψωμιού , θυμήσου τον αληθινό Άρτο, ο οποίος δίνει στην ψυχή την αιώνια ζωή, το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, και να αισθάνεσαι πείνα για αυτόν τον Άρτο – δηλαδή, να επιθυμείς να κοινωνείς απ’ αυτόν συχνότερα. Πίνοντας νερό, τσάι, γλυκό κρασί ή άλλο ποτό, θυμήσου το αληθινό ποτό ,το οποίο σβήνει τη δίψα της ψυχής που φλέγεται από τα πάθη – το πανάχραντο και ζωοποιό Αίμα του Σωτήρος. Όταν αναπαύεσαι την ημέρα ,θυμήσου την αιώνια ανάπαυση ,την ετοιμασμένη για εκείνους οι οποίοι αγωνίζονται και παλεύουν κατά της αμαρτίας, κατά των αερίων πνευμάτων του κακού, κατά της ανθρώπινης αδικίας ή τραχύτητας και αμάθειας. Όταν ξαπλώνεις για να κοιμηθείς τη νύχτα ,σκέψου τον ύπνο του θανάτου ,ο οποίος αργά η γρήγορα οπωσδήποτε θα έρθει σε όλους μας , και τη σκοτεινή εκείνη, αιώνια, φοβερή νύχτα, στην οποία θα ριχθούν όλοι οι αμετανόητοι αμαρτωλοί. Όταν αντικρύζεις το φως της ημέρας ,σκέψου την ανέσπερη μέρα, την αιώνια, τη λαμπρότατη – τη λαμπρότερη κι από την πιο λαμπρή γήινη μέρα- την ημέρα της βασιλείας των Ουρανών ,κατά την οποία θα χαρούν όλοι όσοι προσπάθησαν να ευαρεστήσουν στον Θεό ή μετανόησαν ενώπιον του Θεού για όλα όσα έκαναν κατά τη διάρκεια της πρόσκαιρης αυτής ζωής…
Όταν πηγαίνεις κάπου ,θυμήσου τη δίκαιη και πνευματική πορεία ενώπιον του Θεού και λέγε: « Τα διαβήματά μου κατεύθυνον κατά το λόγιόν Σου και μη κατακυριευσάτω μου πάσα ανομία » . Όταν κάνεις κάτι ,προσπάθησε να το κάνεις με τη σκέψη του Θεού, του Δημιουργού, ο οποίος έκανε τα πάντα με την άπειρη σοφία , χάρη και παντοδυναμία Του και σε δημιούργησε κατ ’ εικόνα και ομοίωσή Του. Όταν παίρνεις ή έχεις χρήματα ή θησαυρό, θυμήσου ότι ο ακένωτος θησαυρός μας ,από τον οποίο αντλούμε όλους τους θησαυρούς της ψυχής και του σώματός μας, η ανεξάντλητη πηγή κάθε ευλογίας, είναι ο Θεός. Ευχαρίστησέ Τον με όλη την καρδιά σου και μην κλείνεις τους θησαυρούς σου μέσα σου, μήπως έτσι κλείσεις την είσοδο της καρδιάς σου στον ανεκτίμητο και ζωντανό θησαυρό ,τον Θεό. Αλλά μοίρασε μέρος της περιουσίας σου σε αυτούς που έχουν ανάγκη, στους άπορους ,στους φτωχούς αδελφούς σου ,οι οποίοι έχουν μείνει σε αυτή τη ζωή για να φανερώσεις σε αυτούς την αγάπη και την ευγνωμοσύνη σου στον Θεό, και να αμειφθείς για αυτό στην αιωνιότητα από τον Θεό. Όταν βλέπεις τη λευκή λάμψη του αργύρου, μη δελεασθείς από αυτήν αλλά σκέψου ότι η ψυχή σου οφείλει να είναι λευκή και να λάμπει με τις αρετές του Χριστού. Όταν βλέπεις τη λάμψη του χρυσού, μη σαγηνεύεσαι από αυτήν ,αλλά θυμήσου ότι η ψυχή σου πρέπει να καθαρίζεται από τη φωτιά όπως ο χρυσός ,και ότι ο Κύριος επιθυμεί να σε κάνει να λάμπεις κι εσύ όπως ο ήλιος , στην αιώνια, λαμπρή βασιλεία του Πατέρα Του. Θυμήσου ότι θα δεις τον Ήλιο της Δικαιοσύνης ,τον Θεό, την Αγία Τριάδα, την Υπεραγία Θεοτόκο και Μητέρα του Θεού και όλες τις επουράνιες δυνάμεις και τους αγίους να λάμπουν πλημμυρισμένοι από το ανέκφραστο φως το οποίο ξεχύθηκε επάνω τους » . 

Σε ένα από τα Αποφθέγματα των Πατέρων της Ερήμου διαβάζουμε ότι η μαγειρική ενός μοναχού ήταν πολύ δημοφιλής. Οι άλλοι πατέρες τον ρώτησαν κάποτε τι το ιδιαίτερο είχε η συνταγή ή τα υλικά αλλά εκείνος απάντησε ότι δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα πιάτο βραστές φακές. Μετά από πολλές πιέσεις ομολόγησε το μυστικό του, ότι σε κάθε στάδιο της προετοιμασίας του φαγητού είχε τη συνήθεια να λέει μία προσευχή μετανοίας…
…Μια μητέρα στο σπίτι μπορεί να είναι πολυάσχολη ,αλλά παρόλα αυτά είναι πιο ελεύθερη να προσεύχεται από κάποιον που εργάζεται έξω από το σπίτι. Γενικά, μια μητέρα πρέπει να εργάζεται έξω από το σπίτι μόνο για σοβαρούς λόγους και πρέπει πάντοτε να έχει συναίσθηση ότι η οικογένεια είναι το πρώτο της καθήκον. Να εργάζεται μόνο εάν ο μισθός της είναι απολύτως αναγκαίος για την οικογένεια. Μια αλλαγή από το περιβάλλον του σπιτιού ίσως είναι αναγκαία σε ορισμένες περιπτώσεις για ψυχοσωματικούς λόγους αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μια μητέρα χρειάζεται μια πλήρους απασχολήσεως επαγγελματική καριέρα. Πράγματι, η παρουσία της μητέρας στο σπίτι έχει θετική επίδραση στο πνεύμα της οικογένειας . Αυτό εκφράζεται ωραία στην παροιμία που λέει ότι « η μητέρα στο σπίτι είναι όπως η καρδιά στη θέση της » . Ο πνευματικός ρόλος της μητέρας στον οργανισμό της οικογένειας είναι πολυτιμότερος από οποιαδήποτε οικονομική ενίσχυση που μπορεί να προσφέρει, και είναι αναντικατάστατος, ιδίως στη σύγχρονη « πυρηνική » οικογένεια. 
Μερικές φορές οι γονείς ισχυρίζονται ότι είναι πολύ απασχολημένοι ή κουρασμένοι και δεν μπορούν να τηρήσουν έναν κανόνα προσευχής. Ωστόσο ο καθένας μπορεί σε ορισμένα χρονικά διαστήματα ( π.χ. κάθε ώρα ή κάθε μισή ώρα ) να προσευχηθεί ,έστω και μια φορά ,αργά με όλη του την ύπαρξη ,διώχνοντας από το μυαλό του κάθε άλλη σκέψη ,λέγοντας: « Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό ». Η ένταση αυτής της προσευχής ,έστω και τόσο σύντομης, έχει ως αποτέλεσμα να παραμείνει για πολλή ώρα η αίσθηση της παρουσίας του Θεού , ακόμα κι αν είμαστε απασχολημένοι με άλλες δραστηριότητες. Έτσι μπορεί κανείς να παραμείνει σε κατάσταση προσευχής μέχρι να ξαναπροσευχηθεί. 
Οι άνθρωποι λένε ότι ξεχνούν τον Θεό ,όταν δεν βρίσκονται στην εκκλησία. Αλλά η οικογένειά μας η ίδια θα πρέπει να είναι μια « μικρή εκκλησία ». Πρέπει να τελείται στο σπίτι μας ο αγιασμός ,να έχουμε εικόνες και να θυμιάζουμε. Ίσως μας βοηθήσει η ακρόαση λειτουργικής μουσικής στο σπίτι. Ωστόσο δεν συνίσταται η αποφυγή όλων των πινάκων ζωγραφικής εκτός από τις εικόνες ούτε κάθε άλλου είδους μουσικής εκτός από τους εκκλησιαστικούς ύμνους, ούτε όλων των συζητήσεων, που αφορούν « κοσμικά θέματα », με την οικογένεια και τους φίλους μας . Είναι πολύ αποτελεσματικότερο να προσπαθούμε να κρατάμε αδιαλείπτως στην καρδιά μας το πνεύμα της προσευχής και την αίσθηση της παρουσίας του Θεού. Κάθε πρωί μπορούμε να προσευχόμαστε λέγοντας: « Κύριε , αν εγώ Σε ξεχνώ, Εσύ μη με ξεχνάς » ή « Κύριε ,στρέψε το βλέμμα Σου στα παιδιά μου, ακόμη και όταν αυτά δεν Σε θυμούνται » .
…

Μια αληθινή φιλία

Σε μια εποχή εγωκεντρική σαν τη δική μας έχει ιδιαίτερη ανάγκη της φιλίας η νεανική ψυχή. Μα η αναζήτησή της και οι δοκιμές τη γεμίζουν τις περισσότερες φορές απογοήτευση. 
  Μια αληθινή αθάνατη φιλία μεταξύ δύο μεγάλων προσωπικοτήτων, που ξεκίνησε από τα εφηβικά τους χρόνια κι έμεινε πιστή και πέρα απ’ τον τάφο, θα μπορούσε πολλά να προσφέρει σ’ αυτή την αναζαζήτηση. 
  Γνωρίστηκαν στην Καισάρεια «την μητρόπολιν των επιστημών» μετά το 345 μ.Χ. οι δύο φίλοι, ο Γρηγόριος και ο Βασίλειος· έφηβοι τότε γύρω στα δεκαπέντε με δεκάξι τους χρόνια. 
 Η ευαίσθητη ψυχή του Γρηγορίου εντυπωσιάστηκε απ’ αυτή τη γνωριμία· όχι τόσο από την επιστημονική σκέψη και γνώση του Βασιλείου, την πολύ μεγαλύτερη από την ηλικία του, όσο από τον ακέραιο χαρακτήρα του και της ψυχής του την ευγένεια! Ύστερα πήγαν για ανώτερες σπουδές ο Βασίλειος στην Κωνσταντινούπολη και ο Γρηγόριος στην Αλεξάνδρεια. 

Οι πλούσιοι νέοι αυτή την εποχή επισκέπτονταν μεγάλα πνευματικά κέντρα για ν’ ακούσουν πολλούς διδασκάλους. Έτσι κατευθύνθηκαν κι οι δύο στην Αθήνα, το κέντρο ενός ανεπανάληπτου πολιτισμού. Τον 4ο μ.Χ. αι. η πνευματική κίνηση ήταν πολύ ζωηρή. «Η προγονική αίγλη, η ανάμνησις των μεγάλων προσωπικοτήτων της αρχαιότητος και η ωραιότης της πόλεως με τα λαμπρά μνημεία και καλλιτεχνήματα… και οι φημισμένοι σοφισταί…» ήταν κέντρο προσελκύσεως των νέων. 

  Ο Γρηγόριος έφτασε στην Αθήνα ένα χρόνο νωρίτερα από τον Βασίλειο και τον περίμενε ανυπόμονα. 

  Το Πανεπιστήμιο των Αθηνών τότε, γύρω στο 350 μ.Χ., είχε πολυάριθμες αυτοτελείς σχολές με χαλαρό σύνδεσμο μεταξύ τους και έδινε περισσότερο εγκυκλοπαιδική γνώση παρά ειδική, αλλά υψηλής στάθμης. 

  Πολλοί όμως από τους φοιτητές, μόνο τον τίτλο των φοιτητών είχαν. Υπήρχε ακόμα ισχυρό ειδωλολατρικό πνεύμα. Οι ειδωλολατρικές γιορτές, τα γλέντια, τα σφαιριστήρια, οι ιπποδρομίες, τα θεάματα τραβούσαν τους νέους. Ο Γρηγόριος γράφει ότι ήταν «δυσκάθεκτοι ταις ορμαίς». 

  Για τους νεοφερμένους ήταν δυσκολότερα τα πράγματα. Οι διάφορες φατρίες θέλουν να τους πάρουν με το μέρος τους, να τους κάνουν υποχείριά τους. Οι φοιτητές μάλιστα της φιλοσοφικής είχαν τη συνήθεια με πειράγματα να υποδέχονται τους καινούργιους. Να τους οδηγούν «εν πομπή» διά μέσου της αγοράς στα δημόσια λουτρά με πολύ θόρυβο και μεγάλη θρασύτητα… 

  Για το νεοφερμένο ήταν μια αναπάντεχη και τρομερή δοκιμασία. Φώναζαν, κραύγαζαν μάλλον με άγριες φωνές, κι άλλοι τον πρόσταζαν να προχωρήσει, κι άλλοι τον εμπόδιζαν. Τελικά τον άφηναν να περάσει κι ύστερα κάθονταν στο καθιερωμένο συμπόσιο όλοι μαζί, «ομότιμον εκ του λουτρού και ως αυτόν ένα δεχόμενοι». 

  Ο Γρηγόριος περιμένοντας το Βασίλειο σχεδιάσει πώς θ’ αποφύγει αυτή τη διαπόμπευση και δοκιμασία. Ετοιμάζει το έδαφος. Τονίζει στους φίλους την ανωτερότητα του Βασιλείου, την ακεραιότητα του χαρακτήρα του, τη μεγάλη του μόρφωση, τα εξαιρετικά προσόντα του!... 

Έτσι κατορθώνει να τον επιβάλλει· και όταν μαζί εμφανίζονται κανένας δεν έχει διάθεση να τον χλευάσει· «και μόνος σχεδόν των επιδημούντων τον κοινόν διέφυγε νόμον» και αξιώθηκε πολύ μεγαλύτερης τιμής, απ’ όση άξιζε σε νεοφερμένο. Ήταν «αιδέσιμος» από την ώρα που τον πρωτοαντίκρυσαν!... 

Αυτή η ενέργεια του Γρηγορίου ήταν «ο πρώτος σπινθήρ» της φιλίας τους. Αλλά το πράμα είχε συνέχεια. Οι Αρμένιοι φοιτητές ζήλευαν το Βασίλειο. Αυτοί να φοράνε την τήβεννο κι αυτός ο νεοφερμένος να τους ξεπερνάει στη γνώση και στη ρητορική δεινότητα!... Θα τον προσκαλέσουν σε ρητορικό διαγωνισμό… και θα τον ταπεινώσουν!... 

Ο Γρηγόριος κατάλαβε τα σχέδιά τους και στάθηκε στο πλευρό του φίλου του. Ο Βασίλειος αναδείχθηκε ο άξιος νικητής των αγώνων. Ταπεινώθηκαν οι Αρμένιοι. Από τότε ο σπινθήρας της φιλίας τους «έγινε πυρσός» και φώτιζε τα βήματά τους σε μεγάλες πραγματοποιήσεις. 

  Με την πάροδο του χρόνου έγιναν «ομόστεγοι, ομοδίαιτοι, συμφυείς…» (συγκάτοικοι, ομοτράπεζοι, ομόψυχοι). «Φθόνος δε απήν, ζήλος εσπυουδάζετο»· «ο φθόνος μας ήταν ξένος· φροντίδα μας η άμιλλα». Και απόδειξη ότι από τη φιλία τους απουσίαζε η ιδιοτέλεια ήταν η προσπάθειά τους: όχι πώς να πάρει ο καθένας το πρώτο βραβείο, αλλά πώς να το παραχωρήσει στον άλλο. ¨το γαρ αλλήλων ευδόκιμον ίδιον εποιούμεθα». «Γιατί κάναμε δική μας την προκοπή ο ένας του άλλου». 

«Μοιάζαμε σαν μια ψυχή σε δύο σώματα. Ένα ήταν το έργο μας: η επιδίωξη της αρετής. Κι αν δεν είναι υπερβολή, ήμαστε κανόνας και στάθμη ο ένας για τον άλλο». 

«Και δεν συναναστρεφόμαστε νέους ανήθικους, αλλά σώφρονες· ούτε εριστικούς αλλά ήρεμους· (ειδότες κακίας ράον μεταλαβείν ή αρετής μεταδούναι)». «Δύο δρόμους γνωρίζαμε· εκείνον που φέρνει στην Εκκλησία κι εκείνον που οδηγεί προς τις σπουδές». Αυτό βέβαια δε σημαίνει ότι δεν παραχωρούσαν στον εαυτό τους και κάποιες αθώες ευχαριστήσεις. Άλλωστε και μόνη μια τέτοια φιλία προσφέρει βαθιά και υψηλή ικανοποίηση. 

«Τους άλλους δρόμους τους αφήναμε για όσους επιθυμούσαν ειδωλολατρικές εορτές, θέατρα, πανηγύρια, συμπόσια. Γιατί δε θεωρούσαμε αξιόλογο ό,τι δε φέρνει την αρετή, ούτε κάνει καλύτερους εκείνους που μ’ αυτό ασχολούνται». Κι αν άλλοι ήταν περήφανοι για κάποιους άλλους τίτλους, εμέις ένα τίτλο θεωρούσαμε μεγάλο: να είμαστε στην πράξη και στο όνομα Χριστιανοί». 

«Και δεν ζημιωθήκαμε πνευματικά από όσα γύρω μας συνέβαιναν, γιατί ήμαστε περιφραγμένοι με την πίστη. Και βλέποντας το απατηλό και το κίβδηλο γύρω μας συνέβη με μας τούτο το παράδοξο: (στερεωθήκαμε στην Πίστη). Γιατί αυτό ήταν παράδειγμα προς αποφυγήν». 

Έτσι προόδευαν στη σπουδή και στην αρετή. Καθηγητές και φοιτητές τους θεωρούσαν επίσημα πρόσωπα. 

Όταν αποπεράτωσαν τις σπουδές τους, ο Βασίλειος έφυγε από την Αθήνα. Ο Γρηγόριος έμεινε ακόμη ένα χρόνο ως καθηγητής, ύστερα από τις πολλές πιέσεις φοιτητών και καθηγητών… 

Η ηθική ακτινοβολία τους και οι θαυμαστές επιδόσεις τους στην επιστήμη προσέλκυσαν κοντά τους καλοπροαίρετους νέους σπουδαστές (πάντα υπάρχει η αγαθή ζύμη) και σχηματίσθηκε γύρω τους ένας όμιλος, ο πρώτος χριστιανικός φοιτητικός Σύλλογος, με αρχηγό και δάσκαλο το Βασίλειο και με τους ίδιους μ’ αυτούς πνευματικούς στόχους. 

Αυτά γράφει ο Γρηγόριος για τη φιλία του με το Βασίλειο στον Επιτάφιό του. 

Η φιλία αυτή και μέσα σε κατοπινές δυσκολίες συνεχίστηκε αδιάσπαστη εφ’ όρου ζωής και ισχυρότερη κι αθάνατη στην αιωνιότητα!... 

Οι καιροί παράλληλοι. Οι αληθινές φιλίες σπάνιες. Αλλ’ όπως τότε, έτσι και τώρα, νέοι άνθρωποι, ποτισμένοι με της άγιας Πίστης μας τα νάματα και με θέληση ισχυρή, μπορούν να δημιουργήσουν τέτοιες ιερές κι αθάνατες φιλίες και ταυτόχρονα να βοηθήσουν κι άλλους καλοπροαίρετους συναδέλφους τους να στοχεύουν κι εκείνοι ψηλά και με τη ζωή και τα έργα τους να συντελούν στην αναμόρφωση της κοινωνίας μας. 

Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα

-Γέροντα, τι θα με βοηθήση να μην κατακρίνω;
- Όλα είναι πάντοτε έτσι όπως τα σκέφτεσαι εσύ; 
- Όχι, Γέροντα.
- Ε, τότε να λες: «Δεν σκέφτομαι πάντοτε σωστά∙ πολλές φορές κάνω λάθος. Να, στην τάδε περίπτωση σκέφθηκα έτσι και βγήκε ότι είχα άδικο. Στην τάδε περίπτωση έκρινα και έπεσα έξω, οπότε τον αδίκησα τον άλλον. Επομένως δεν πρέπει να ακούω τον λογισμό μου». Ο καθένας μας λίγο- πολύ έχει περιπτώσεις που έπεσε έξω στην κρίση του. Αν φέρη στον νου του τις περιπτώσεις που έκρινε και έπεσε έξω, τότε θα αποφεύγη την κατάκριση. Αλλά και μια φορά να μην έπεσε έξω και να είχε δίκαιο, πού ξέρει τα ελατήρια του άλλου; Ξέρει πώς έγινε κάτι; Να μη βγάζουμε εύκολα συμπεράσματα.
Κι εγώ, όταν ήμουν νέος ,είχα την κατάκριση ψωμοτύρι. Επειδή ζούσα λίγο προσεκτικά και είχα μια ψευτοευλάβεια, ό,τι μου φαινόταν στραβό ,το έκρινα. Γιατί, όταν στον κόσμο ζη κανείς λίγο πνευματικά, μπορεί να βλέπη πολλά κουσούρια στους άλλους και να μη βλέπη αρετές. Εκείνους που καλλιεργούν την αρετή μπορεί να μη τους βλέπει, γιατί ζουν στην αφάνεια, αλλά να βλέπη τους άλλους που κάνουν αταξίες και να τους κατακρίνη. «Αυτός, λέει, κάνει έτσι, εκείνος περπατεί έτσι, ο άλλος κοιτάζει έτσι…».
Ξέρετε τί είχα πάθει μια φορά ; Είχαμε πάει με ένα γνωστό μου να λειτουργηθούμε σε ένα μοναστήρι στο Μονοδένδρι, εννιά ώρες περίπου μακριά από την Κόνιτσα. Όταν μπήκαμε στον ναό, ο γνωστός μου στάθηκε στο αναλόγιο, για να ψάλη, και εγώ πήγα στο στασίδι πίσω από τον ψάλτη∙ παρακολουθούσα κι έψελνα σιγανά. Κάποια στιγμή ήρθε μια γυναίκα με μαύρα, σχετικά νέα, στάθηκε δίπλα μου και συνέχεια με κοιτούσε. Με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της∙ με κοιτούσε, έκανε τον σταυρό της … Είχα αγανακτήσει. Βρέ, παιδάκι μου, έλεγα μέσα μου, τι σόι άνθρωπος είναι αυτή; Μέσα στον κόσμο, μέσα στην εκκλησία, τί με κοιτάζει έτσι;». Εγώ τις αδελφές μου, όταν περνούσαν στον δρόμο δίπλα μου, δεν τις έβλεπα. Πήγαιναν μετά και έκαναν παράπονα στην μάνα μας: «Με είδε ο Αρσένιος, έλεγαν, και δε μου μίλησε!» . «Καλά, μου έλεγε μετά η μητέρα μου, βλέπεις τις αδελφές σου στον δρόμο και δεν τις μιλάς;». «Εγώ θα κοιτάζω αν αυτή που περνάει δίπλα μου είναι η αδελφή μου; της έλεγα. Ένα σωρό σόι έχουμε. Αυτό θα κάνω;». Θέλω να πω, είχα κάτι τέτοιες ακρότητες. Να περνά τώρα δίπλα σου η ίδια σου η αδελφή και να μην της μιλάς! Τέλος πάντων… Μόλις λοιπόν τελείωσε η Θεία λειτουργία, πήγε αυτή η μαυροφόρα και παρακάλεσε τον ιερέα να μου πη να πάω στο σπίτι της, γιατί έμοιαζα πολύ με το παιδί της που είχε σκοτωθή στον πόλεμο! Όταν πήγα στο σπίτι της, είδα την φωτογραφία του παιδιού της∙ πραγματικά ,μοιάζαμε σαν αδέλφια! Αυτή η καημένη με κοιτούσε μέσα στην εκκλησία και έκανε τον σταυρό της σαν να έβλεπε το παιδί της. Κι εγώ έλεγα: «Την αθεόφοβη, μέσα στην εκκλησία πώς κοιτάζει!». Ω, μετά ξέρετε πώς με είχε λειώσει αυτό το περιστατικό; «Για δες, είπα, εσύ να κάνης τέτοιους λογισμούς, ότι ποιος ξέρει τι γυναίκα είναι και μεσ’ στην εκκλησία να μην ντρέπεται καθόλου… και αυτή η φουκαριάρα να έχη χάσει το παιδί της και να έχη τον καημό της!».
Μια άλλη φορά κατέκρινα τον αδελφό μου που ήταν φαντάρος. Μου έστειλε μήνυμα ο σιτιστής: «Έδωσα στον αδελφό σου δύο μπετόνια με λάδι∙ τι έγιναν τα μπετόνια;». «Μα, αυτός εκεί πέρα, είπα, έφερνε στο σπίτι τους στρατιώτες και τους φιλοξενούσαμε, τώρα πώς τόκανε αυτό, να πάρη λάδι από τον στρατό;». Οπότε πιάνω και γράφω στον αδελφό μου αγανακτισμένος ένα γράμμα… Κι εκείνος μου απαντάει: «Τα μπετόνια να τα ζητήσης από την νεωκόρο της κάτω εκκλησίας»! Αυτός το λάδι το είχε στείλει στην εκκλησία της κάτω Κόνιτσας, γιατί ήταν φτωχή. «Χρόνια πολλά ,είπα τότε στον εαυτό μου. Την άλλη φορά κατέκρινες εκείνη την φουκαριάρα∙ τώρα τον αδελφό σου. Άλλη φορά τίποτε-τίποτε!». Θέλω να πω, όταν είδα ότι έπεφτα έξω στις κρίσεις μου, εξέταζα τον εαυτό μου: «Στην τάδε περίπτωση είχα πει για τον άλλον ότι ενήργησε έτσι, αλλά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Άλλη φορά άλλο συμπέρασμα είχα βγάλει κι αλλιώς ήταν». Έτσι έβαλα τον εαυτό μου στη θέση του. «Άλλη φορά ,είπα, δεν θα κρίνης καθόλου. Τελεία- παύλα! Είσαι στραβός και όλα στραβά και ανάποδα τα βλέπεις. Κοίταξε να γίνης σωστός άνθρωπος». Και μετά ,όταν μου φαινόταν κάτι στραβό, έλεγα : «Κάτι καλό θα είναι , αλλά εγώ δεν το καταλαβαίνω∙ όσες φορές έβαλα αριστερό λογισμό, έπεσα έξω». Όταν πλέον σιχάθηκα τον εαυτό μου, με την καλή έννοια, όλους τους δικαιολογούσα∙ για τους άλλους έβρισκα πάντα ελαφρυντικά και μόνον τον εαυτό μου κατέκρινα. Αλλά, εάν ο άνθρωπος δεν παρακολουθή τον εαυτό του, όλα τα περνάει απαρατήρητα και μετά στην Κρίση θα είναι αναπολόγητος.

Θέλει παλληκαριά, για να κοπή η κατάκριση.
Λοιπόν:
Καλή Αρχή. STOP.
STOP των κριτικών λογισμών. Αμήν.
Καλή εξάγνιση του νου και της καρδιάς. Αμήν.

Από το βιβλίο: «ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ»

ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ
ΛΟΓΟΙ Ε΄
ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ 
«ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ»
ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΕΓΑΛΟΜΑΡΤΥΣ ΜΑΡΙΝΑ

(17 Ιουλίου)
 



Η αγία Μαρίνα γεννήθηκε στην Αντιόχεια της Πισιδίας στα χρόνια του αυτοκράτορα Κλαυδίου του Β (270 μ. Χ.). Η μητέρα της πέθανε λίγες μέρες μετά την γέννησή της και ο πατέρας της, που ήταν ιερέας των ειδώλων, ανέθεσε την ανατροφή της σε μία εξαιρετική γυναίκα χωρίς, βέβαια, να γνωρίζη ότι ήταν Χριστιανή. Έτσι η αγία Μαρίνα διδάχθηκε την αλήθεια του Ευαγγελίου από τα μικρά της χρόνια, και σε ηλικία δεκαπέντε ετών απεκάλυψε στον πατέρα της ότι είναι Χριστιανή. Εκείνος στην αρχή δοκίμασε έκπληξη και στην συνέχεια θυμό και αγανάκτηση και έπαψε να την θεωρή παιδί του. Ο έπαρχος Ολύμβριος δεν άργησε να πληροφορηθή το γεγονός και διέταξε να την συλλάβουν. Όταν όμως την είδε, θαμπώθηκε από την ομορφιά της και της ζήτησε να γίνη σύζυγός του, αφού πρώτα αρνηθή τον Χριστό. Εκείνη αντέδρασε έντονα και σε κάθε προσπάθειά του να την πείση να αποκηρύξη την πίστη της και να λατρεύση τα είδωλα, απαντούσε θαρραλέα «είμαι Χριστιανή». Τότε διέταξε και την βασάνισαν σκληρά. Της καταξέσχισαν σάρκες με ραβδιά, την κρέμμασαν και την φυλάκισαν και επειδή εξακολουθούσε να παραμένη σταθερή στην πίστη της την έκαψαν με αναμμένες λαμπάδες. Οι πληγές της όμως γιατρεύθηκαν αμέσως, με αποτέλεσμα πολλοί από τους παρευρισκομένους που είδαν το θαύμα να πιστεύσουν στον Χριστό. Τότε ο έπαρχος, τυφλωμένος από το μίσος, διέταξε να την αποκεφαλίσουν και με αυτόν τον τρόπο ετελειώθη και έλαβε τον στέφανο του μαρτυρίου.

Πως να ακουμε τα παιδία μας (2)

Προς το γάμο

Αν παρουσιάσουμε στους νέους μας το ιδανικό της χριστιανικής μονογαμίας , τους δίνουμε ήδη ένα υψηλό ιδανικό , το οποίο μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τη βοήθεια του Θεού. Οι γονείς οφείλουν να « κηρύττουν » τις χαρές και τους αγώνες της συζυγικής ζωής κυρίως με το παράδειγμά τους . Μόνο το παράδειγμα μπορεί να εξουδετερώσει τα άλλα « ιδανικά » τα οποία συναντά κανείς στη λογοτεχνία , στα τραγούδια, στον κινηματογράφο κ.λ.π. και αντιπροσωπεύουν την κοινή γνώμη γύρω μας. Τέτοια ιδανικά συνήθως παρουσιάζονται με πολύ ελκυστικό τρόπο και όχι πάντα χυδαία. Πρέπει επίσης να αναγνωρίσουμε ότι υπάρχουν πολλών βαθμών αποκλίσεις από το χριστιανικό ιδανικό. Καλό είναι να μην τις καταδικάζουμε όλες συνολικά – ειδεμή τα παιδιά δε θα μας ακούσουν.
Αν δεχόμαστε την άποψη ότι ο καθένας διαλέγει μόνος του το σύζυγό του ( στην εποχή μας δεν γίνονται πια γάμοι χωρίς την συγκατάθεση των παιδιών ) , πρέπει να δεχθούμε και τη δυνατότητα δυό νέοι να γνωριστούν πολύ στενά με την προοπτική ενός πιθανού γάμου αλλά τελικά να μην αποφασίσουν να παντρευτούν. Όμως, στην πραγματικότητα ούτε τα ραντεβού, ούτε τα συνοικέσια προετοιμάζουν το γάμο, αλλά σε αυτόν οδηγεί η προσευχή. Κάποιος χριστιανός είπε σε μερικά κορίτσια που περιέγραφαν τον ιδανικό , κατά τη γνώμη τους , σύζυγο: « Προσευχηθείτε στον Θεό να σας δώσει έναν καλό σύζυγο και μην ξεχνάτε ανάμεσα στα χαρακτηριστικά που ζητάτε , να συμπεριλάβετε το να αγαπάει εσάς και τον Θεό- και έτσι η ζωή σας θα είναι ευλογημένη » .
…
Θρησκευτική αγωγή

Οι χριστιανοί γονείς και δάσκαλοι και όλοι όσοι επιθυμούν να διδάξουν το χριστιανισμό οφείλουν να έχουν πάντα κατά νουν ότι ο κύριος σκοπός τους είναι : να εμπνεύσουν στο παιδί προσωπική αγάπη για τον Χριστό και την Μητέρα Του. Αν ένα παιδί μεγαλώνει τιμώντας τον Χριστό και την Παναγία ως αγαπημένα πρόσωπα, αυτή η αγάπη θα στεριώσει την καρδιά του στον Θεό ,κι αν αργότερα περάσει μέσα από αμφιβολίες ή ακόμα κι αν εγκαταλείψει την Εκκλησία, τουλάχιστον η καρδιά του δε θα στραφεί εναντίον του Χριστού. αυτό και μόνο μπορεί να είναι αρκετό για τη σωτηρία του.
Η θρησκευτική μόρφωση των παιδιών επιτυγχάνεται κυρίως με το παράδειγμα και με την ατμόσφαιρα αγάπης και προσευχής μέσα στο σπίτι. Η καρδιά του παιδιού συγκινείται. χωρίς εξηγήσεις κατακτά την προσευχή ως φυσική δραστηριότητα ,και χωρίς να έχει ανάγκη λογικών αποδείξεων γνωρίζει την παρουσία του Θεού.
Στους βίους των αγίων βλέπει κανείς συχνά πως η ζωή ενός αγίου επηρεάστηκε από κάποιον άγιο άνθρωπο που απλώς είδε. Ο άγιος Νεκτάριος θυμόταν πάντα την αγάπη της γιαγιάς του και πώς στεκόταν όταν προσευχόταν μπροστά στις εικόνες.
Η αγάπη, η προσευχή και το παράδειγμα είναι περισσότερο αποτελεσματικά από τα λόγια- στην πραγματικότητα είναι αυτά που δίνουν αξία στα λόγια – όταν οδηγούμε τα παιδιά προς τον Θεό. Η εργασία μας ως γονείς ή κατηχητές είναι συχνά αφανής, και μας δίνει την εμπειρία της « φοβερής » όψεως της ανθρώπινης ελευθερίας: ότι δηλαδή κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε άλλον άνθρωπο την αγάπη για τον Θεό. Άλλωστε δε θα θέλαμε να είναι τα πράγματα διαφορετικά. Θέλουμε να αγαπούμε τον Θεό ελεύθερα και το ευχόμαστε αυτό και για όλο το ανθρώπινο γένος. Όμως ταυτόχρονα η προσευχή για τα αγαπημένα μας παιδιά μας προκαλεί ένα διαρκή εσωτερικό πόνο. Είναι ευκολότερο να μιλάς παρά να προσεύχεσαι.
Όταν προσπαθούμε να μιλήσουμε στα παιδιά για τον Θεό και δεν μπορούμε να βρούμε τη σωστή έκφραση ή το θέμα της συζητήσεως αλλάζει, ας μη νομίζουμε ότι είμαστε υποχρεωμένοι να συνεχίζουμε την ερμηνεία μας πάση θυσία. Πρέπει μάλλον να ακολουθούμε την έμπνευση του Θεού και το μυαλό του ίδιου του παιδιού. Δε θα βοηθήσουμε τόσο τα παιδιά μας με τα λόγια μας για τον Θεό, όσο με την παραμονή μας μέσα στην παρουσία του Θεού. Οι χριστιανοί ενήλικες έχουν την τάση να πιστεύουν ότι ο Θεός απουσιάζει από τη συζήτηση, αν δεν αποτελεί Αυτός το αντικείμενό της.
Οι καλύτερες εκπαιδευτικές μέθοδοι έχουν ως στόχο να διδάξουν στα παιδιά πώς να μαθαίνουν. Υπάρχει μια παροιμία που λέει: « Δώσε στο γιο σου ένα ψάρι και θα φάει καλά σήμερα. Μάθε του πώς να ψαρεύει και θα τρώει καλά σ΄ όλη του τη ζωή ». Έτσι αντιλαμβανόμαστε το έργο μας ως χριστιανοί γονείς ή δάσκαλοι. Εμπνέουμε στα παιδιά μας την αγάπη για τον Θεό και τα διδάσκουμε πώς να βρίσκουν μόνα τους το θέλημά Του. Αν μάθουμε στα παιδιά μας να αγαπούν τον Θεό και τους αγίους, « ταύτα πάντα προστεθήσεται αυτοίς » …
…

ΑΔΕΛΦΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ 

« Σκέψεις για τα παιδιά στην Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα » 
ΕΚΔΟΣΗ ΤΡΙΤΗ 
ΙΕΡΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ 
ΕΣΣΕΞ ΑΓΓΛΙΑΣ 
1994

Πώς να ακούμε τα παιδιά (1)

Όταν μιλούμε με τα παιδιά μας , πρέπει να τα ακούμε προσεκτικά . Μερικές φορές οι χριστιανοί ενήλικες ακούν τα παιδιά με μισό αυτί, εκτός κι αν μιλούν για τον Θεό. Πρέπει να ακούμε με προσοχή και προσευχή οποιοδήποτε θέμα απασχολεί το παιδί , ώστε η ευλογία του Θεού να φωτίσει κάθε πτυχή της ζωής του. Κανείς δε θα υποστήριζε ότι ένα παιδί μπορεί πάντα να διακόπτει οποιαδήποτε στιγμή μια συζήτηση και να απαιτεί την προσοχή μας όποτε θέλει αυτό, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πόσο χρόνο και πόση ενέργεια διαθέτουν οι γονείς απλώς για να συζητούν και να ακούν τα παιδιά τους. Ακόμα και όταν είμαστε απασχολημένοι , οφείλουμε να διακρίνουμε πότε η ερώτηση ενός μικρού παιδιού είναι αρκετά σοβαρή , ώστε να αξίζει να διακόψουμε την εργασία μας , επειδή μπορεί να μη μας ξαναδοθεί η ευκαιρία να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση. Μόνο όταν το παιδί φτάσει σε κάποιο επίπεδο ωριμότητας, είναι δυνατόν να αναβάλλουμε για ευθετότερο χρόνο μια σοβαρή απάντηση. 
Μερικές φορές είναι καλύτερο να απαντούμε σε μια ουσιώδη ερώτηση με τρόπο φαινομενικά πρόχειρο, ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά τα οποία « αποτραβιούνται » , όταν η συζήτηση στρέφεται σε σοβαρά θέματα. Αυτό δεν είναι προσποίηση : η προσευχόμενη καρδιά μας είναι αυτή που θα μας δείξει πώς να μιλήσουμε προς όφελος του παιδιού. 
Όταν απαντούμε σε ένα παιδί , πρέπει να απαντούμε στο ίδιο το παιδί , και όχι για να μας ακούσουν οι άλλοι ενήλικες που είναι παρόντες και ίσως διασκεδάζουν ή εντυπωσιάζονται από τις ερωτήσεις του παιδιού . Είναι πολύ σημαντικό να κάνουμε αληθινές συνομιλίες με ένα παιδί , όσο κι αν αυτές είναι προσαρμοσμένες στο επίπεδο αναπτύξεώς του. Οι ενήλικες πρέπει επίσης να προσέχουν να μη δείχνουν ότι διασκεδάζουν με τον τρόπο που εκφράζεται το παιδί , αν υπάρχει φόβος αυτή η συμπεριφορά τους να χαλάσει τη συζήτηση . « Υπάρχει καιρός για γέλιο » ( υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για γέλιο, όταν κανείς ασχολείται με τα παιδιά … ). Αλλά υπάρχει επίσης ο καιρός που πρέπει να προσέξουμε να μη γελοιοποιήσουμε μια σοβαρή ερώτηση ή σχόλιο.
…
Για κορίτσια 

Όταν συζητάμε με τα κορίτσια για το μακιγιάζ, δεν είναι σωστό να δίνουμε την εντύπωση ότι είναι αμαρτία να θέλουν να είναι όμορφες ή να αρέσει η εμφάνισή τους στους άλλους. Μπορούμε να τις ενθαρρύνουμε να είναι όσο το δυνατόν πιο φυσικές – όχι τεχνητές ή ματαιόδοξες. Ένα πρόσωπο που φωτίζεται από μια θερμή καρδιά είναι αυθεντικά ελκυστικό για πάντα. Αν οι νέες κοπέλες προσεύχονται στον θεό να τις φωτίζει σε όλα όσα τις αφορούν, θα βρουν τελικά το σωστό μέτρο. ( Ίσως θα βοηθούσε τα κορίτσια να γνωρίζουν ότι οι κανόνες , βάσει των οποίων απαγορεύεται στις γυναίκες να κοινωνήσουν σε ορισμένες περιόδους, αποτελούν μέρος μιας γενικής αρχής σύμφωνα με την οποία υπό κανονικές συνθήκες – όταν δεν υπάρχει κίνδυνος άμεσου θανάτου- απαγορεύεται να κοινωνήσουν του Σώματος και του Αίματος του Χριστού όλοι εκείνοι που έχουν κάποια αιμορραγία . Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος λέει ότι τίποτε το φυσικό , δηλαδή που δεν προκαλείται από τα πάθη, δεν είναι αμαρτία ) .
…
Η μουσική 

Το θέμα της ροκ μουσικής είναι σοβαρό από πνευματική άποψη- οι γονείς δεν πρέπει να είναι ικανοποιημένοι , αν απλώς δεν ενοχλούνται από την μεγάλη ένταση του ήχου. Αν ένα παιδί αγαπάει τη ροκ μουσική , είναι δύσκολο να του την απαγορεύσεις . Το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι να εφοδιαστεί με ακουστικά. Θα ήταν πιο συνετό , αν οι γονείς άκουγαν καμιά φορά μουσική μαζί με τα παιδιά τους και τα προειδοποιούσαν να μην ακούν τραγουδιστές που χρησιμοποιούν δαιμονικά ή βλάσφημα ονόματα , τίτλους τραγουδιών και λέξεις. Δεν πρέπει να παραλείπουμε να βρίσκουμε μερικά τραγούδια για τα οποία να μιλούμε πιο θετικά καθώς επίσης και να βοηθάμε τους νέους να διευρύνουν τις μουσικές τους προτιμήσεις . Πρέπει να τους προειδοποιούμε πόσο επικίνδυνο είναι να ακούν μουσική χωρίς να προσέχουν τα λόγια ή την ατμόσφαιρα που δημιουργείται από αυτά. Ένας από τους λόγους για τους οποίους οι συγκεντρώσεις φίλων είναι προτιμότερες από τις ντισκοτέκ είναι ότι στις πρώτες έχεις περισσότερες δυνατότητες επιλογής της μουσικής που θα ακούσεις. Υπάρχει μουσική η οποία ευθέως ή με υποσυνείδητα μηνύματα παρακινεί στη βία , την αυτοκτονία ή το σαρκικό πάθος. Συνήθως το πάθος για την ποπ μουσική περνά φυσιολογικά – « όσο λιγότερο συζητείται , τόσο γρηγορότερα θεραπεύεται ». Περισσότερη βλάβη προκαλείται όταν ένα παιδί δεν αισθάνεται ελεύθερο να εκφράσει ανοιχτά τις προτιμήσεις του και ακούει κρυφά. Κάποιοι έφηβοι μου εξομολογήθηκαν ότι δε θα τολμούσαν να πουν σε έναν ιερέα πως τους αρέσει η ποπ μουσική. Δεν πρέπει να τους ωθούμε στην υποκρισία δείχνοντάς τους ότι μα σοκάρουν . Ας είμαστε έτοιμοι να μιλήσουμε ακόμη και για τα πιο δύσκολα θέματα. 

…......................................................................

ΑΔΕΛΦΗΣ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗΣ 
« Σκέψεις για τα παιδιά στην Ορθόδοξη Εκκλησία σήμερα » 
ΕΚΔΟΣΗ ΤΡΙΤΗ 
ΙΕΡΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΤΑΥΡΟΠΗΓΙΑΚΗ ΜΟΝΗ ΤΙΜΙΟΥ ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ 
ΕΣΣΕΞ ΑΓΓΛΙΑΣ 
1994

Η ΑΓΙΑ ΚΥΡΙΑΚΗ ή Μεγαλομάρτυς

Ήταν κόρη του Δωροθέου και της Εύσεβίας. Αυτοί ήταν άτεκνοι και παρακαλούσαν το Θεό να τους δώσει παιδί. Πράγματι, ό Θεός ευδόκησε, και το χριστιανικό αυτό ζευγάρι, απέκτησε παιδί. Γεννήθηκε ήμερα Κυριακή, γι' αυτό και της έδωσαν το όνομα Κυριακή. Κατά το διωγμό του Διοκλητιανού, οι γονείς της συνελήφθησαν και μετά από ανάκριση βασανίστηκαν και αποκεφαλίστηκαν από το δούκα Ίοϋστο. Ή δε Κυριακή παραπέμφθηκε στον Καίσαρα Μαξιμιανό, και από εκεί στον άρχοντα Βιθυνίας Ίλαριανό, ό όποιος της υπενθύμισε ότι ή ομορφιά της είναι για απολαύσεις και όχι για βασανιστήρια. Τότε ή παρθένος κόρη του απάντησε: "Ούτε στη νεότητα μου, ούτε στην ομορφιά μου δίνω την παραμικρή προσοχή. Και τα λαμπρότερα από τα επίγεια πράγματα είναι προσωρινά, όπως τα άνθη και κούφια, όπως οι σκιές. Σήμερα, έπαρχε, είμαι όμορφη, αύριο μια άσχημη γριά. Να κάνω, λοιπόν, κέντρο της ζωής μου την ομορφιά μου; Την αξία της, όμως, τη γνώρισα στις ρυτίδες, πού την περιμένουν και στον τάφο πού την καλεί. Νόμισες, λοιπόν, ότι θα κάνω την τερατώδη ανοησία, να χάσω την αιώνια λαμπρότητα για να μείνω λίγο περισσότερο στη γη; Γι' αυτό στο ξαναλέω, έπαρχε: είμαι και θα είμαι στη ζωή και στο θάνατο χριστιανή". Εξοργισμένος ό Ίλαριανός, σκληρά τη βασάνισε και διέταξε να την αποκεφαλίσουν. Άλλα πριν πέσει ή σπάθη, προσευχόμενη παρέδωσε το πνεύμα της στον Κύριο.

ΑΓΙΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ο ΕΝ ΑΘΩ

Βίος του Οσίου Αθανασίου του Αθωνίτη, του οποίου η Εκκλησίας μας τιμά την μνήμη στις 05 Ιουλίου
 
 Ο πνευματικός αυτός αστέρας, ισάξιος των μεγάλων ασκητών των παλαιών χρόνων, γεννήθηκε στην Τραπεζούντα από ευγενείς και ευσεβείς γονείς, οι οποίοι τον ανέθρεψαν χριστιανικά. 

Νεαρός ακόμα, είχε κλίση στην μοναχική ζωή και αναζητούσε πάντα την πνευματική τελειότητα. Κατέφυγε, λοιπόν, σε ένα ψηλό βουνό του Κυμινά, κοντά στον περιβόητο ασκητή Μιχαήλ Μαλεϊνό, άνδρα με αρετή και αγιότητα ζωής. Αυτός τον έκηρε μοναχό και τον μετονόμασε από Αβράμιο - που τον έλεγαν - σε Αθανάσιο. Εκεί, λοιπόν, ο Αθανάσιος εκγυμνάστηκε πολύ καλά στην ασκητική ζωή και τελειοποίησε σε μεγάλο βαθμό τις αρετές του. 

Επιζητώντας, όμως το τελειότερο, σύμφωνα με την εντολή του Κυρίου «Ἔσεσθε οὖν ὑμεῖς τέλειοι, ὡς ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν» (Ματθ. 5: 48), να γίνεσθε δηλαδή, τέλειοι, καθώς είναι τέλειος και ο ουράνιος Πατέρας σας, πήγε στο Άγιο Όρος (Άθως) , και με την πλούσια επιχορήγηση του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά και Ιωάννη Τζιμισκή, ίδρυσε την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας (963 μ.Χ.), που σώζεται μέχρι σήμερα. 


Εκεί κατέφυγε πλήθος μοναχών, και με την καθοδήγηση του Αθανασίου, προόδευαν όλοι μαζί στην τελειότητα της πνευματικής ζωής, που τόσο επεδίωκε ο Αθανάσιος μέχρι την κοίμησή του.

Ιστορίες από το Γεροντικό

Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Τιθόη: «Πώς να περιφρουρήσω την καρδιά μου;» Κι ο Γέροντας του λέει: «Πώς να φυλάξουμε την καρδιά μας, όταν είναι ανοικτές η γλώσσα και η κοιλιά μας;»